Achteraf betalen is nu ook in winkels mogelijk. Met de ‘Klarna Card’, die inmiddels al 70.000 keer is aangevraagd. Ligt de pas ook bij jou op de deurmat? Dan geven we je graag mee hoe je ’m verantwoord gebruikt.
LINDA.meiden spreekt financieel psycholoog Anne Abbenes over de verleiding, concrete tips én waarom jongeren snel worden onderschat.
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) maakt zich grote zorgen om de Klarna Card, zo meldt de NOS vrijdag. Zij zien dat een tiende van de jongeren die Klarna gebruiken te maken krijgt met extra kosten, omdat ze te laat terugbetalen. Dat achteraf betalen nu ook in winkels kan, zou die risico’s vergroten.
Ook financieel psycholoog Anne Abbenes maakt zich zorgen. Niet zozeer om het achteraf betalen zelf, maar om de discussie eromheen. “Het gaat steeds over jongeren; dat zij extra vatbaar zouden zijn, omdat hun brein nog niet af is. Maar dat is te kort door de bocht. Alsof ze daardoor simpelweg niet kunnen omgaan met zo’n dienst. Jongeren moeten juist kunnen oefenen met geld, ook met achteraf betalen. In de huidige discussie worden zij niet serieus genomen. Daardoor gaan ze minder luisteren naar daadwerkelijk advies.”
Dat jongeren vaker in beeld komen, heeft volgens Anne een simpele reden. “Ze hebben meestal minder te besteden. Daardoor vallen fouten sneller op.” Maar de aantrekkingskracht van achteraf betalen geldt voor iedereen. “De betaalpijn ontbreekt. Je neemt nog geen afscheid van je geld, waardoor een aankoop vooral een fijn gevoel oproept.
De een is daar gevoeliger voor dan de ander – dat is vooral afhankelijk van je geldscript, oftewel de geldovertuigingen die je met je opvoeding hebt meegekregen.” (LINDA.meiden sprak financieel psycholoog Anne eerder over deze geldscripts/profielen. Welk profiel bij jou past, ontdek je hier).
“Het fijne gevoel dat je ervaart bij een aankoop bestaat uit meerdere lagen: dopamine – het bekende geluksgevoel – maar ook een gevoel van controle. We leven in een onzekere tijd. De woningmarkt zit vast, de wereld voelt onrustig en onze toekomstperspectieven zijn vaag. Dat geldt extra voor jongeren. Iets kopen geeft ons het gevoel dat we iets zelf kunnen bepalen.
Jongeren zijn daarnaast volop hun identiteit aan het ontwikkelen. Die nieuwe schoenen of telefoon zijn eigenlijk een stukje identiteit. Ze geven een beeld van jou als persoon. Dat is ook waar influencers op inspelen; je wil bij een bepaalde groep horen.”
Deda (19) had duizenden euro's schuld bij Klarna: 'Niemand snapte hoe ik alles betaalde'
Zijn jongeren dan gevoeliger? Misschien. “Maar dat betekent niet dat ze achteraf betalen moeten vermijden”, benadrukt Anne. “Elektriciteit kan ook gevaarlijk zijn, maar we sluiten niet alle stroom af. Je moet leren ermee om te gaan.”
Ze deelt drie tips:
1) “Maak eens een uitgave-overzicht. Schrijf op waar je geld aan wil uitgeven en zet bovenaan wat voor jou het belangrijkste is. Schrijf dan op wat er binnenkomt. Streep daarna uitgaven weg totdat je alles kunt betalen. Zo krijg je een beeld van wat je elke maand kunt kopen.”
2) “Als je op het punt staat iets te kopen, stel jezelf dan de volgende vijf vragen:
💳 Kan ik dit nu of binnen drie maanden betalen (zonder Klarna pas)?
💳 Heb ik dit echt nodig?
💳 Waar laat ik het?
💳 Vind ik dit over zes maanden nog steeds belangrijk?
💳 Wat gebeurt er als ik het niet koop?
Door die vragen te stellen, verbind je verschillende delen van je brein. Dan wordt je aankoop automatisch een bewuste afweging.”
3) Reserveer juist geld voor leuke dingen. Ben je gek op dure tassen? Voel je daar dan niet schuldig over, maar kijk hoe je daar geld voor apart kunt zetten.
“Voel je alsjeblieft niet schuldig over wat je wilt kopen”, deelt Anne. “Schuldgevoel maakt onzeker, en van onzekerheid leer je niet beter met geld omgaan.”
Volgens haar zou financiële educatie op school veel meer moeten draaien om zelfinzicht. “Wat zijn mijn valkuilen? Wat drijft mijn financiële gedrag? Geld gaat zelden alleen over cijfers; het gaat over emoties.”
En als Anne één ding op de Klarna Card zou mogen zetten? “Dan zouden het die vijf vragen zijn. En eigenlijk zou Klarna er iets speels van moeten maken: beantwoord je ze allemaal bewust, dan win je iets. Dat zou sowieso helpen bij verantwoord gebruik.”
Dít zijn de redenen dat Klarna een account blokkeert (en zó kun je de blokkade laten opheffen)
Anne Schiphof (25) is online redacteur bij LINDA.meiden. Ze groeide op in een dorp – zo’n plek waar je niet over straat kunt met een pet of er wordt al over je gepraat – en vluchtte op haar negentiende naar de stad. Eerst Utrecht, toen Rotterdam. Daar woont ze met een vriendin, die ze via Bumble leerde kennen. Ze zit balls deep in het modealgoritme en heeft een zwak voor Nederlandse hiphop en R&B.
