‘Het scheelde niet veel of ik was er niet meer geweest.’ In onze rubriek Overleefd delen LINDA.meiden-lezers hun bijna-doodervaringen. Wat is er gebeurd, hoe hebben ze het verwerkt en wat hebben ze ervan geleerd?
Donna Stolk (25) brak haar nek en raakte vanaf haar borst naar beneden verlamd.
Zes vriendinnen, een paar dagen Valencia: dit moest Donna’s girls’ trip to remember worden. “We kwamen op vrijdag aan en verkenden de stad. De volgende dag dineerden we bij een chique tent, gevolgd door een drankje op een dakterras.”
Het was een warme zomernacht, dus de meiden konden wel wat verkoeling gebruiken. “We wilden het water in, gewoon even pootjebaden. Wat er precies is gebeurd is een beetje onduidelijk, maar ik raakte met mijn hoofd de bodem. Ik bleef roerloos met mijn gezicht in het water liggen, omdat ik meteen niets meer kon bewegen. Doordat ik nog volledig bij kennis was, wist ik dat het foute boel was én dacht ik dat ik zou verdrinken, omdat ik me niet kon omdraaien. Mijn vriendinnen hebben me omgedraaid en aan de kant getild. Ik zei: ‘Ik kan niet meer bewegen. Ik ben verlamd.'”
Het duurde niet lang voordat de ambulance ter plaatse was en Donna naar het ziekenhuis werd vervoerd. “Ik werd in één rechte lijn naar de IC gereden, waar een groep Spaanse artsen en verpleegkundigen boven mijn hoofd schreeuwden. Ik begreep er niks van, wat alles nog enger maakte. Op dat moment was het nog onduidelijk wat er aan de hand was, dus werd er een MRI-scan gemaakt. Daaruit bleek dat ik mijn nek op drie plekken had gebroken.”
Terwijl Donna’s vriendinnen haar ouders bellen met het nieuws, wordt er een plan gemaakt om de twintiger te opereren. “De volgende dag ging ik onder het mes. De operatie duurde bijna tien uur, waarbij chirurgen twee verbrijzelde nekwervels verwijderden en een ijzeren kooi plaatsten om mijn nek te stabiliseren.”
Tekst loopt door onder de foto.
“De operatie was succesvol, maar het veranderde niets aan mijn verlamming. Door de klap had ik een beschadiging aan mijn ruggenmerg opgelopen, wat betekende dat ik een hoge dwarslaesie had; ik word nooit meer beter. Mijn leven is in één klap veranderd. Niks is meer vanzelfsprekend.”
Na zo’n drie weken in het Spaanse ziekenhuis wordt Donna met een speciaal vliegtuig naar Nederland gebracht. Ze ligt nog eens vijf weken in het Erasmus MC voordat er plek is in een revalidatiecetrum. “Toen kwam het besef pas echt. Wat valt er te revalideren als niks meer kan bewegen? Ik had zo veel vragen over de toekomst. Die onzekerheden maakten me gek.”
Naast de fysieke impact worstelt ze ook met verdriet en schuldgevoel. “Mijn leven lag volledig overhoop, maar dat gold ook voor mijn omgeving. Alles moet nu om mij heen georganiseerd worden. Dat voelde als een enorme last.”
Tekst loopt door onder de post.
Dit bericht op Instagram bekijken
De verlamming loopt vanaf Donna’s borst naar beneden. “Mijn armen doen het nog deels, maar mijn handen en vingers niet. Ook mijn benen werken niet meer. Ik ben blij dat ik nog iets van mijn bovenlichaam kan gebruiken, daardoor kan ik nu een handbewogen rolstoel gebruiken. Dat geeft me een gevoel van zelfstandigheid. Maar ik ben voor de rest van mijn leven zorgafhankelijk.”
Als Donna in het revalidatiecentrum aankomt, krijgt ze een cultuurshock, zoals ze het zelf noemt. “Iedereen daar had hersenletsel of een dwarslaesie. Die drie weken vond ik het zo heftig om te zien dat ik op mijn kamer bleef. Ik wilde niet dat dit mijn realiteit was.” Toch zoekt ze na verloop van tijd de mensen op. “Er is een bepaalde verbinding met mensen die daar verblijven. We hebben aan een half woord genoeg. Hier begrijpt iedereen elkaar. We konden er zelfs om lachen. Tsja, je moet wel.” De ervaring is ook heftig. “Alles draaide om de dwarslaesie. En dat terwijl ik ook wilde praten over gewone dingen: werk, relaties, leuke plannen. Ik ben meer dan mijn dwarslaesie.”
Na acht maanden revalideren is Donna weer thuis. Ze heeft een nieuw appartement, dicht bij haar vrienden en familie. “Eindelijk geen ziekenhuissfeer meer. Gewoon mijn eigen plek, waar ik tot rust kan komen en weer een beetje mezelf kan zijn.”
Dit is een van de lichtpuntjes sinds het ongeluk. Volgens Donna geniet ze nóg meer van de kleine dingen. “Want de kleine dingen zijn eigenlijk de grote dingen; dat de zon opkomt, dat er geliefden zijn, dat ik nog leef.”
Maar het is niet allemaal zonnig. “Het verdriet van mijn omgeving vind ik het zwaarst. Iedereen leeft zo met me mee. Ik kreeg honderden kaarten en berichten van mensen die ik al jaren niet had gesproken. Dat raakt me, maar confronteert me ook: ik ben ineens niet meer gezond. Alles is anders. Alles wat ik kende en als vanzelfsprekend zag, hoort nu bij mijn vorige leven, zoals ik dat noem.”
Jiska viel uit een rijdende auto: 'Ik kwam midden op de weg terecht'
Of ze bang(er) is om dood te gaan na dit ongeluk? “Ja”, zegt ze resoluut. “Ik heb vriendinnen die vroeger altijd bang waren voor de dood en ik snapte dat nooit. Ik kon het me voorstellen, maar me er niet in inleven. Na wat ik heb meegemaakt, snap ik het heel goed.”
Donna kampt na haar ongeluk niet alleen met de angst om zelf dood te gaan, maar vreest ook constant voor haar naasten én zelfs vreemden. “Toen ik in het ziekenhuis lag, keek ik de hele dag naar buiten. Als ik iemand zag oversteken, dacht ik: wat als daar een auto op inrijdt? Als mijn zusje met de fiets mijn kant op kwam, drukte ik haar op het hart om voorzichtig te zijn. Door psychologische hulp heb ik het leren relativeren. Dat vermogen was compleet weg, omdat ik er zelf achter was gekomen dat een ongeluk in een klein hoekje zit. En dat de gevolgen enorm zijn.”
Ze kijkt nu ook anders naar het leven. “In mijn ‘vorige leven’ kon ook altijd iets gebeuren. Nu waardeer ik alles intenser, omdat ik weet: het kan ineens voorbij zijn.”
Als je denkt dat Donna nu bij de pakken neer gaat zitten, heb je het mis. Ze kijkt met een zonnige blik naar haar (nabije) toekomst. “Ik kan niet wachten om dit jaar mijn verjaardag te vieren. Vorig jaar, toen ik 25 werd, zat ik midden in deze rollercoaster. Dit jaar wil ik het leven vieren met de mensen die me door deze tijd hebben gesleept. Een beetje als bedankje, en natuurlijk om te vieren dat er nog zo veel is om voor te leven.”
In september wordt ze opnieuw geopereerd. “Ze gaan een poging doen om werkende spieren te verplaatsen naar plekken waar ze het niet meer doen. Zo krijg ik hopelijk weer controle over mijn polsen en triceps. Het is spannend: weer een ziekenhuisopname, weer revalideren. Maar hopelijk heb ik aan het einde van dit traject een beetje zelfstandigheid terug.”
Tekst loopt door onder de foto.
Donna heeft een dwarslaesie, ze is niet haar dwarslaesie. “Ik wil leven, feesten, plezier maken, van muziek en mensen genieten. Natuurlijk ben ik soms verdrietig om wat me is overkomen, maar ik wil niet blijven hangen in iets wat er niet meer is. Ik ben midden twintig. Er is nog zo veel moois om te zien, mee te maken en te ontdekken. Misschien had ik het leven niet zo gepland, maar ik kan er nog steeds alles uit halen wat erin zit.”
Lola (24) ging over haar grens tijdens hardloopwedstrijd: 'Heeft me angstig gemaakt'
