Inayah (21) is gek op lezen, maar boeken kopen zit er niet in. Toch laat ze zich niet tegenhouden door geldzorgen. Gaat ze met vrienden uit eten, dan bestelt ze opgewekt een glas water. Wat ze aan het eind van de maand overhoudt, geeft ze aan haar moeder.
Aan LINDA.meiden vertelt ze openhartig over haar leven onder de armoedegrens.
Het is vandaag Wereldarmoededag. Volgens het CBS leven ruim 540.000 mensen in Nederland onder de armoedegrens. Nog eens 1,2 miljoen mensen zitten daar net boven. Achter die cijfers schuilen verhalen van mensen die ’s nachts wakker liggen van de zorgen.
Om gezinnen die in armoede leven een steuntje in de rug te geven, lanceerde de LINDA.foundation deze week de campagne Laat Iets, Geef Iets. Mocht je een koffie to-go kunnen missen of je Uber-rit een keer willen overslaan, dan kun je via deze link doneren. Zodat de LINDA.foundation deze feestdagen zo veel mogelijk gezinnen in Nederland kan laten stralen.
Deze week had Inaya het met haar moeder over kerst. “Het was zondag. Ik ging vroeg de deur uit om te werken, net als mijn zus Mia (25). Toen ik thuiskwam was mijn jongste broertje, Zakariyya (17), bezig met zijn huiswerk. Mijn andere broer, Fayyaad (20), zat aan tafel te spelen met LEGO. In de woonkamer galmde, net als altijd, muziek uit de 00 ’s – van Beyoncé tot Aaliyah.
Ik zocht mijn moeder op in haar slaapkamer: (tot haar irritatie) de hotspot voor alle kinderen. Ik vertelde haar over een advertentie die ik had gezien over Düsseldorf. De kerstmarkt schijnt daar supermooi te zijn. Zakariyya, Fayyaad en Mia druppelden de kamer in. We kletsten over kerstbomen, oliebollen en de feestdagen. Ik zou dolgraag een keer naar Düsseldorf willen, zei ik – maar zo’n markt is niet goedkoop. En dan heb ik het nog niet eens over de treinkaarten. Geld speelt altijd een rol in onze gesprekken.”
Inayah loopt op dit moment stage. “Twee dagen per week, Daarnaast ben ik aan het afstuderen, waardoor ik doordeweeks non-stop bezig ben met studie. In het weekend werk ik beide dagen om rond te komen. Als ik dan thuiskom, help ik mijn moeder in het huishouden – ze is chronisch ziek en kan niet alles zelf.
Mijn zus en ik betalen mee aan boodschappen, schoonmaakspullen en wasmiddel. Dat is allemaal zo duur. Mijn moeder krijgt 80 euro leefgeld per week – als dat op is, is het op. Dan moeten we creatief worden met eten. Na al mijn vaste lasten – school, telefoon, zorgverzekering – heb ik soms 10 euro per week over. Ik hou ontzettend van lezen, maar ik kan mezelf geen boeken veroorloven. Laatst zag ik een boek in de winkel dat ik meteen bovenaan mijn lijstje heb gezet. Dat boek is alleen 37 euro. Dat kan ik niet betalen, dus blader ik er soms door in de winkel.”
Nikée heeft geen vrienden: 'Ik voelde me vaak afgewezen'
Heel Inayahs leven is geldtekort al een onderwerp thuis. “Ik kan me herinneren dat ik 4 was. Het was donker buiten. Ik keek het raam uit – in andere huizen zag ik licht branden. ‘Waarom is ons licht uit?’, vroeg ik aan mijn moeder. Ze legde het destijds eerlijk aan me uit. Ons gas en licht was die dag afgesloten, omdat we niet genoeg geld hadden om dat te betalen.
We zijn dik in de schulden gekomen door mijn vader. Hij had een gokverslaving en maakte al zijn kosten op naam van mijn moeder. Toen mijn moeder naar de gemeente ging om de situatie op te klaren, maakten ze een administratiefout. Haar naam werd opnieuw achter de schulden gezet. Mijn vader heeft ons daarna verlaten. Die man leeft nu een eigen leven en heeft nergens last van. Mijn moeder draagt alle gevolgen.”
Op de basisschool konden Inayah, net als haar broertjes en zus, niet mee op schoolreisjes. “Als er een uitje was, moest ik alsnog naar school. Anders werd je op spijbelen gezet. Nadat ik alle andere kinderen had uitgezwaaid, bleef ik alleen achter in het gebouw. Dat zijn heel nare herinneringen.
Op de middelbare school deed mijn moeder er alles aan zodat wij op excursies konden. Ik ben heel dankbaar voor alles wat ze voor ons heeft gedaan. De kosten voor uitjes betaalde mijn moeder af in termijnen – al betekende dat dat ze soms zelf dagen niets at. Alles zodat wij mee konden met de andere kinderen.”
Helaas keken de andere kinderen op haar middelbare school alsnog op Inayah neer. “Ik weet nog goed dat de zool van mijn schoen had losgelaten op de dag van mijn intakegesprek. Mijn moeder plakte het snel vast met tape om daarna naar het gesprek te gaan. Later die middag zouden we kijken of we nieuwe schoenen konden kopen bij de Bristol.
Terwijl ik door de school liep, voelde ik de blikken van anderen branden. Ik voelde me meteen anders. Later op de middelbare school werd ik uitgescholden voor straatdier, zeiden klasgenoten dat ik stonk en maakten mijn ‘vrienden’ stiekem foto’s van me – om die vervolgens in een groepschat te sturen waar ik niet in zat. Ik had zoals iedere tiener al weinig zelfvertrouwen, maar door het pesten voelde ik enkel schaamte als ik naar mezelf keek.”
Jolanda (67) leeft in armoede: 'Kon wel door de grond zakken bij de voedselbank'
Gelukkig heeft Inayah inmiddels fijne vrienden om haar heen. “Al heb ik ze nooit verteld dat ik in armoede leef. Soms gaan we met zijn allen uit eten. Dan ga ik mee, maar bestel ik alleen een glas water. Ik zeg grappend: ‘Jongens, ik ben gewoon arm’. Geld aannemen van vrienden doe ik niet, daar voel ik me niet fijn bij. Vrienden denken dat ik simpelweg niet met geld kan omgaan en daarom altijd tekortkom, maar dat is niet hoe het zit. Door onze situatie ben ik juist heel goed in budgetteren, haha.
Ik wil het niet aan vrienden vertellen, omdat ik niet wil dat ze mij zielig gaan vinden. Ik wil gewoon Inayah zijn bij vrienden, het meisje dat lomp uit de hoek kan komen en flauwe grappen maakt. Niet het meisje dat arm is en waar je rekening mee moet houden.”
’s Nachts ligt Inayah vaak wakker door haar geldzorgen. “Ik droom vaak over werk, school en stage. Vorig jaar heb ik een burn-out gehad. Toen dacht ik meteen: wat als ik mijn diploma niet haal? Door chronische hoofdpijnaanvallen en regelmatig flauwvallen heb ik al veel studievertraging opgelopen. Die klachten komen volgens doktoren deels door stress.
Daar heeft mijn studie alleen weinig begrip voor. Als ik nu niet binnen een half jaar slaag, word ik verplicht om te stoppen en moet ik 20.000 euro terugbetalen aan DUO. Het hangt als een donderwolk boven mijn hoofd.”
Zelfs als ze haar studie haalt, is het voor Inayah niet zeker of ze verder kan studeren. “Ik wil verder leren, omdat je alleen met een opleiding een goede baan kunt krijgen in deze economie. Maar ik maak me zorgen: DUO betaalt maar vijf jaar mee, daarna moet je het zelf doen. Lenen durf ik niet. Dan kom ik nooit meer uit de schulden. Als ik straks niet door kan studeren, heb ik geen plan B. Dat voelt doodeng.”
Inayah droomt over haar rijbewijs halen, en stiekem een kast met mooie kleding voor zichzelf. “Wejo, ik ben gek op rokken en vesten. Soms ga ik window shoppen met mijn broertjes en kijk ik mijn ogen uit. Maar het belangrijkste vind ik op dit moment dat ik cadeaus voor dierbaren kan betalen. Voor een kaartje en bloemen houd ik geld apart. Mijn gezin is er altijd voor me. Iedereen probeert elkaar te helpen als er onverwachts een rekening binnenkomt of we even geen weg verder meer zien. Daar ben ik onwijs dankbaar voor en dat wil ik ze graag zo vaak mogelijk laten weten.”
Anne (26) geeft een kijkje in haar cash: 'Heb bijna een ton studieschuld en kan niet sparen'
