Je herkent het vast: je bent moe van een drukke week en hebt geen puf meer om ook nog met je vrienden af te spreken. Maar hoe wijs je die nou vriendelijk af? En wanneer is het selfcare en wanneer ben je asociaal bezig?
Wij spraken hierover met GZ-psycholoog Najla Edriouch.
“Wij mensen zijn sociale dieren”, vertelt Najla. “Evolutionair gezien had je vroeger een grotere kans om te overleven als je onderdeel uitmaakte van een groep, waardoor we anderen graag tevreden houden. Hierdoor zeggen we vaak ‘ja’ op sociale afspraken, als we eigenlijk helemaal niet willen. Dat komt vaak uit angst dat de ander boos op ons wordt, of ons niet meer leuk vindt als we het niet doen.”
Volgens Najla doe je jezelf daarmee te kort. “Als je ja zegt terwijl je eigenlijk nee voelt, zeg je dus nee tegen jezelf.”
Een simpele vuistregel om jezelf in balans te houden, is de 30-30-30-regel. Het idee is dat je je dag in drieën verdeelt. Zo’n dertig procent gaat op aan dingen die je moet doen, zoals werk, school of huishoudelijke klusjes. Nog eens dertig procent besteed je aan activiteiten die je energie geven, zoals sporten of leuke dingen doen met vrienden. De laatste dertig procent is puur voor je rust: opladen, niets hoeven en gewoon chillen. “Zo houd je overzicht en voorkom je dat je jezelf voorbijloopt”, zegt Najla.
Het is ook belangrijk om altijd te blijven bedenken: doe ik dit voor mezelf of voor een ander? “Wanneer je merkt dat je vrijwel nooit zin hebt om met diegene af te spreken, dan is dat misschien ook een teken dat je moet nadenken of je überhaupt nog sociaal contact met deze of gene wil hebben”, vertelt Najla.
‘Nee’ zeggen hoeft volgens Najla helemaal geen harde klap te zijn. “Je kunt het ook brengen op een manier die aardig én eerlijk klinkt: ‘Ik zou het heel gezellig vinden, maar mijn agenda zit zo vol dat ik merk dat ik niet meer echt kan genieten van de dingen die ik nog plan. Daarom zeg ik liever nee.'”
Waarschijnlijk zou jij je ook niet afgewezen voelen als iemand dit tegen je zegt. Sterker nog: het laat zien dat iemand goed voor zichzelf zorgt.
En soms is de reden niet eens een overvolle agenda, maar heb je gewoon even écht geen zin. Ook dat is volgens Najla helemaal oké: “Je hoeft niet alles uit te leggen. Ik weet niet hoe helpend het is voor je relatie om te vertellen dat je geen zin hebt om met diegene af te spreken, het is prima om te zeggen dat je even tijd voor jezelf nodig hebt.”
Toch kan het gebeuren dat die ene vriend of vriendin blijft aandringen: ‘Kom op, het is maar één drankje!’ In dat geval helpt het om je grens te herhalen: ‘Ik waardeer je enthousiasme, maar ik heb nu echt even tijd voor mezelf nodig.’
En als iemand toch blijft pushen, dan kun je volgens Najla het gesprek ook kantelen. “Je kunt ook altijd eens doorvragen aan die persoon – zeker als diegene dicht bij je staat: ‘Hé, ik merk dat je best wel druk op mij legt om tijd door te brengen samen, gaat alles wel goed?” Het kan namelijk zo zijn dat die vriend of vriendin het zelf lastig heeft en behoefte heeft aan een goed gesprek.
Dus, ‘nee’ zeggen maakt je geen slechte vriendin. Het is juist supergezond om je grenzen aan te durven geven, want hoe druk je agenda ook is: jezelf niet vergeten is de belangrijkste afspraak die je maakt.
Misha is bang een blauwtje te lopen: 'Denk meteen dat dít de reden voor de afwijzing is'
