Klamme handjes, trillende stem en knikkende knieën: klinkt dit je bekend in de oren als je denkt aan een eerste date? Psycholoog Gülsüm Öztürk (43) vertelt hoe dit komt en wat je eraan kunt doen.
Dít is waarom je bloednerveus bent voor een eerste date (en dit kun je eraan doen)
Evolutionair
Eigenlijk weet je dondersgoed dat je helemaal niets te verliezen hebt. Helemaal niet wanneer het een date is met een onbekende. Tóch ben je razend zenuwachtig voor zo’n eerste date. Psycholoog Gülsüm Öztürk van Gül Psychology legt uit: “Er wordt een eeuwenoud systeem aangezet in je hoofd waardoor je denkt: ‘Ik kan geaccepteerd of afgewezen worden’. Het richt zich op het idee dat je geselecteerd kunt worden en er een mogelijkheid tot voortplanten is.”
Maar stiekem weten we dus dat we niets te verliezen hebben. “In een modern systeem kunnen we dat wel bedenken, maar ons brein is van oudsher veel meer gericht op wat fout kan gaan en wat de risico’s zijn. Die risico’s zijn namelijk evolutionair gezien veel belangrijker. Stel je bent ergens in de jungle en er komt een leeuw op je af. Dan kan je heel liefdevol naar jezelf zijn en rustig nadenken over wat er wel en niet kan gebeuren. Maar daar is op zo’n moment geen tijd voor. Je moet vluchten.”
Risico op afwijzing
Een eerste date is niet de enige situatie waarin dit systeem geactiveerd wordt. “In alle nieuwe omstandigheden hebben we hier last van. Bijvoorbeeld een nieuwe baan, een nieuwe school of een verjaardag met mensen die je niet kent. Dan voelen we ons bekeken en is er een risico op afwijzing.”
“We dragen een interne camera met ons mee, die zich op drie gebieden kan focussen. Op een specifieke taak, op onze omgeving of op onszelf. In het geval van een eerste date slaat hij volledig naar binnen en loopt hij vast. Daardoor zijn we hyperbewust van onszelf. Je hebt daardoor een heel selectief zicht op de realiteit en bent aan het over-rapporteren wat de ander ziet. Daar komt nog bij dat je alles negatiever inkleurt dan het werkelijk is. Stel je voor dat ik bloos en jij ziet dat, dan ben ik bang dat je me een loser vindt of denkt dat ik zwak ben.”
Benoemen
Maar wat kun je nou doen aan die spanning voor een eerste date? “Probeer die interne camera naar buiten te richten. Zo komt je primaire brein een beetje tot rust, kan je meer genieten en kan je meer jezelf zijn. Richt je op iets specifieks, zoals je drankje of de muziek die je hoort.”
Nog een handige tip: benoem dat je de situatie spannend vindt. “Wanneer je dat gewoon eerlijk zegt, kan dat lucht geven. Een leuke date reageert daar gewoon goed op en kan daardoor zelf ook tot rust komen.”
Dít is de reden dat we wegzwijmelen bij toxic relaties op het witte doek
