Kale plekken

“Ik had het beste haar ter wereld: een prachtige, donkere, volle bos.  En het zat altijd goed. Maar toen ik het die ochtend kamde, moest ik de borstel wel vijf keer leegmaken. Ach ja, dacht ik, haren genoeg. Eenmaal op mijn werk vielen er nog steeds haren op mijn bureau. De volgende ochtend zat ik met de eerste kale plekken bij de huisarts. Na één blik op mijn hoofdhuid wist hij genoeg: ‘Je hebt alopecia, pleksgewijze kaalheid.’ En toen: ‘De oorzaak is een stoornis in je immuunsysteem. Dat beschermt je normaal gesproken tegen ziektes, maar breekt nu je haarwortels af. Het kan beperkt blijven tot je hoofdhuid, maar soms ook ergens anders op je lichaam voorkomen. We moeten afwachten hoe ernstig het is.’

Één procent

De dermatoloog waar ik diezelfde week nog naartoe ging, stelde dezelfde diagnose. ‘Maar één procent van de mensen verliest ál hun hoofd- of lichaamshaar, en vaak keert het na ver- loop van tijd vanzelf terug’, zei ze geruststellend. Ik wilde graag geloven dat het allemaal wel los zou lopen, maar ik voelde aan alles dat ik bij die één procent hoorde. Binnen anderhalve week was ik meer dan de helft van mijn haren kwijt. Aan het eind van elke werkdag lag er een halve pruik in de prullenbak onder mijn bureau.

Ik ging terug naar de dermatoloog en ze bood me haar excuses aan. ‘Het lijkt erop dat je toch al je haar verliest. Ik ben te optimistisch geweest’, zei ze. Het enige wat ze me kon bieden, was medicatie die mensen met een donororgaan ook krijgen om afstoting tegen te gaan. Mijn hele immuunsysteem zou worden platgelegd, waardoor ik van elk virusje ziek kon worden. Succes was niet eens gegarandeerd. Dat ging me te ver voor een probleem dat alleen cosmetisch was. 

Pruik Tina

Na tweeënhalve week zag ik eruit alsof de ratten aan mijn hoofd hadden gezeten. Het was afschuwelijk. Met mijn moeder, zus en een goede vriendin sprak ik af om in het weekend op zoek te gaan naar leuke sjaals en hoedjes. Toen het zover was – een paar dagen later – had ik nauwelijks nog haren over. We besloten maar meteen naar een pruikenwinkel te gaan, waar ze mijn laatste plukken eraf zouden scheren. Een kaal hoofd. Ik verliet de zaak met een pruik die het meest leek op mijn eigen haar, alsof er niets was veranderd. Op het terras bedacht ik een naam voor m’n nieuwe haardos: Tina.

Ik voelde me onzeker met Tina, alsof ik iets te verbergen had. Bovendien kriebelde ze, was ze bloedheet en moest ik steeds opletten dat ze niet smolt als ik onder terrasverwarming zat. Zonder Tina de deur uit gaan durfde ik niet en na de zomer werd dat ook gewoon te koud. Ik worstelde vreselijk met mezelf, op het manisch-depressieve af. Ik maakte grove grappen en lachte zelf het hardst, huilde tranen met tuiten, goot liters drank naar binnen en trok uiteindelijk diep ongelukkig weer bij mijn ouders in.

Ik ben nog lang niet harig

Na een paar weken herpakte ik mezelf. Ik maakte er een nieuwe hobby van om leuke sjaals, hoedjes en oorbel- len te vinden. Het kostte een godsvermogen, maar dat vond ik absoluut verdedigbaar: ik bespaarde een hoop op shampoo, crèmespoeling en de kapper.Een vriendin schonk me een hele lading bandeaus van Atelier des Femmes en de mensen van Sjaal met Verhaal deden me op een beurs zes sjaals cadeau – zó te gek. Toen mijn wimpers en wenkbrauwen ook uitvielen, begon ik te oefenen met het tekenen van wenkbrauwen en het plakken van nepwimpers. Ik werd er een expert in. Ironisch genoeg moet ik mijn oksels, bikinilijn en benen wel blijven scheren, want die haren groeien dus als enige nog wel. Een deel van de tijd ging ik liever niet naar buiten en kon ik alleen maar denken aan de mooie bos haar die ik zo graag terug wilde hebben.

Na een tijdje experimenteren dacht ik: goh, ik zie er eigenlijk best goed uit zonder haar. Ik besloot een foto van mijn nieuwe look op Insta te zetten. Met een vriendin verzon ik er de grappigste hashtags bij: #wildeharennog- nietverloren, #ikbennoglangnietharig, #datispechhaarweg. Doodeng vond ik het, maar ik kreeg uitsluitend superlief commentaar. Meiden vonden me mooi en stoer, ze vroegen waar ik mijn spullen kocht en deelden hun eigen onzekerheden. Maar de mannen, oef – dat was een ander verhaal. Het lijkt alsof ik met een kaal hoofd geen sex- appeal meer heb, want ze kijken niet meer op die manier naar me. Dat doet pijn. Maar ik ga niet staan zweten met een pruik op mijn kop om hun aandacht te krijgen. Dit is wat het is, graag of niet.

Harteloze opmerking

Echt kwetsend zijn de opmerkingen van mensen die zomaar aannemen dat ik kanker heb. ‘In welk stadium van chemotherapie zit je nu?’ vroeg een vrouw, toen ik met een vriendin een terrasje pikte. De oude dame die me aansprak toen ik op het perron een sigaret stond te roken, spande de kroon. ‘Roken terwijl je kanker hebt? Dan kun je net zo goed voor de trein springen’ – dat zei ze echt. ‘Ik heb helemaal geen kanker, waar bemoei je je mee. Hou gewoon je bek dicht’, snauwde ik terug. Het was niet netjes van me, maar zelfs mijn moeder was trots dat ik van me had afgebeten.

Gek genoeg heeft juist die harteloze opmerking me het meest gesterkt. Toen het verdriet eenmaal was gezakt, dacht ik: zo laat ik me dus níét behandelen. Met hulp van een psycholoog heb ik geleerd niet meer in te vullen wat een ander van me zou kunnen denken; ze doen maar. Ik ben er trots op dat ik van iets dat eerst rampzalig leek, iets moois heb gemaakt. Ik ben blij met mezelf, inclusief mijn kale kop. Wie straalt, is mooi. Daar heb je echt geen haar voor nodig.”

Twee jaar verder

Inmiddels is het twee jaar later. “Mijn Instagram is enorm gegroeid. Er kwamen steeds meer vragen over hoe ik mijn wenkbrauwen teken, mijn sjaals knoop en hoe je de beste pruiken kan vinden. Ik besloot een platform te bouwen, genaamd ‘Dat is pech haar weg‘. Hier kan je naartoe gaan wanneer je kaal bent of wordt. Ik deel tips en tricks, heb een blog over wat ik zoal meemaak en ik deel eerlijke interviews over leven zonder haar.