Manon (24) is 17 als ze betrokken raakt bij een ernstig auto-ongeluk, waarbij ze haar linker onderbeen verliest. Drie jaar lang weet ze niet wie de crash veroorzaakte, en groeien haar woede en onbegrip alsmaar door.
Uiteindelijk brengt herstelbemiddeling daar verandering in: “De man die tegenover me zat klopte totáál niet met het beeld in mijn hoofd.”
Manon is met haar toenmalige vriendje en schoonfamilie op weg naar een vakantiebestemming als hun busje geramd wordt door een vrachtwagen. Ze weet er precies niets meer van. “Ze zeggen dat als je zoiets heftigs meemaakt, je hersenen blokkeren. Ik denk dat ik dat had. Het eerste wat ik me herinner is dat ik wakker werd in die auto en om me heen keek: overal glas en bloed. Achter me had iemand een slagaderlijke bloeding, dus ik wilde omhoog komen om hem te helpen, maar dat lukte maar niet.”
Door de adrenaline voelt Manon niet wat er aan de hand is, tót ze naar haar voeten kijkt. Links hangt haar enkel los van haar voet, en uit beide voeten steken gebroken botten. “Toen raakte ik in complete paniek. Hoe ik in het ziekenhuis ben gekomen, is een vage waas. Ik werd daar pas weer ‘wakker’ op zo’n ijzeren tafel, zoals je in films ziet: ‘Manon, je hebt een ongeluk gehad, je moet je ouders bellen’.”
Hoewel Manon op dat moment nog maar 17 jaar oud is, ligt ze wel op de volwassenenafdeling. Toch vragen haar ouders of alle communicatie met artsen eerst via hen kan verlopen. “Heel fijn”, vertelt Manon. “Artsen brengen het nieuws vaak heftig, daar schrik je van. Maar omdat mijn ouders mij overal over inlichtten, bleef ik positief: een operatie? Prima, het komt vast goed. Het idee dat ik misschien mijn been zou moeten missen, bestond nog niet in mijn hoofd.”
In eerste instantie proberen artsen Manons voet te redden met spieren uit haar rug, en huid van haar bovenbeen. Deze aanpak lijkt te werken, maar na een week wordt de constructie toch afgestoten door haar lijf. De boodschap is duidelijk: haar voet moet geamputeerd worden. Voordat er iets wordt besloten, bellen Manons ouders met verschillende revalidatieklinieken en orthopedisch instrumentmaker Frank Jol. “Dankzij deze adviezen zijn ze niet dwars door mijn enkel gegaan, maar onder mijn knie – dat was een veel betere, stevigere basis voor een prothese. Ik ben blij dat het zo gegaan is, maar het moment zelf is natuurlijk bizar: weten dat je straks wakker zal worden zonder voet.”
“Het is een heel angstige periode geweest, mijn tijd in het ziekenhuis. Ik heb wekenlang niet naar beneden durven kijken, voor én na de amputatie. De eerste keer was een groot tranendal en nog steeds denk ik ‘dit ben ik niet’, als ik in de spiegel naar mijn stomp kijk. Elke keer moet ik het opnieuw accepteren, maar ik heb geen zin om er elke dag verdrietig om te zijn. Met mijn prothese aan voel ik me goed, daar focus ik me op.”
Joanna (22) verloor onderbeen door infectie: 'Was bang dat m'n vriend niet meer verliefd zou zijn'
Manon moet niet alleen maandenlang revalideren, maar ook mentaal bijkomen van het ongeluk. Haar relatie gaat kort erna uit, en duidelijkheid over wat er precies gebeurd is krijgt ze niet: de communicatie rondom de rechtszaak loopt via haar ex-schoonfamilie, die ze niet meer spreekt. Manon denkt lange tijd – onterecht – dat de vrachtwagenchauffeur hen raakte en toen gewoon is doorgereden.
“Ik snapte er helemaal niets van”, vertelt ze. “Ik dacht: hoe kán dat? In mijn hoofd creëerde ik het beeld van een hele harde man: een grote, boze vent met baard. Uiteindelijk kwam de rechtszaak waarbij hij inderdaad werd aangewezen als dader. Ik mocht daarheen, maar dat heb ik toen niet gedaan: ik wist niet hoe ik zou reageren en was bang dat ik in complete paniek zou raken.”
“Maar goed, daardoor kreeg ik dus ook de details over deze zaak niet goed mee. En wist ik ook niet dat de chauffeur toen naar mij gevraagd heeft, en dat eigenlijk al meermaals had gedaan. Hij dacht dat ík geen contact wilde, terwijl ik geen idee had dat híj dat wilde. Hoe langer deze situatie duurde, hoe opgefokter en bozer ik werd. Ik kon het niet afsluiten.”
Manon:
Als Manon een telefoontje krijgt van haar advocaat en hoort dat de chauffeur graag in contact met haar wil komen voor herstelbemiddeling, schrikt ze. Haar eerste reactie is ‘nee, daar heb je al drie jaar de tijd voor gehad’ en ze wijst hem af. Toch blijft het idee in haar hoofd rondzwermen en na gesprekken met haar ouders besluit ze toch op het verzoek in te gaan. “Ik wilde beter begrijpen wat er was gebeurd, waarom hij was doorgereden en nooit iets van zich had laten horen. Waarom wilde hij niets van me weten? Die antwoorden zocht ik.”
Ze bereidt het gesprek voor met iemand van Perspectief Herstelbemiddeling, en kiest daarna een neutrale plek uit om met hem af te spreken. “Ik wist wat ik zelf wilde vragen, maar had door die voorbereiding ook al een idee van wat hij wilde weten. Dat hielp, maar alsnog was ik stiknerveus natuurlijk, na al die tijd. Toen ik hem voor het eerst zag zitten, naast zijn vrouw, kreeg ik een totale error in mijn hoofd. Ik zat ineens tegenover een heel lieve, geëmotioneerde man, die er ontzettend van schrok dat ik dacht dat hij was doorgereden. Dat bleek helemaal niet zo te zijn.”
“Het werd een heel lang, maar fijn gesprek. Hij vertelde dat hij jarenlang dacht dat ík geen contact wilde, en dat hij elke dag aan me gedacht heeft. Dat maakt wat er gebeurd is niet minder erg, maar wel rustiger: ik kon eindelijk afscheid nemen van die woede jegens hem. Echt ‘afsluiten’ zal nooit lukken door de impact die het heeft gehad, maar ik ben heel blij met de antwoorden die ik heb gekregen. We hebben nog steeds contact. Elk jaar krijg ik op 12 augustus, de datum van het ongeluk, een berichtje van hem en ik updatet ze als er grote dingen gebeuren in mijn leven.”
“Ik kan het echt wel aanraden, zo’n gesprek”, vervolgt ze. “Je moet een enorme drempel over, zeker naarmate er meer tijd verstrijkt. Je wordt steeds emotioneler, piekert meer… Ik denk dat je herstelbemiddeling beter zo snel mogelijk kunt doen, als het ongeval nog niet zo lang geleden is.”
Rondom Manon zijn veel mensen die niet begrijpen dat ze het gesprek aanging, en dat ze inmiddels vol sympathie over hem praat. Daar trekt ze zich weinig van aan. “Niemand denkt ‘zo, dat busje ga ik nu even lekker van de weg afrijden’, weet ik nu. Voor hem is het óók heftig. Ik moet door het leven zonder mijn onderbeen, maar hij moet leven met het idee dat hij dat veroorzaakt heeft. Ik kan nu beide kanten van het verhaal zien, en zonder die herstelbemiddeling was me dat nooit gelukt.”
Op een bepaalde manier heeft het ongeluk ook positieve gevolgen gehad. Het heeft Manon bijvoorbeeld geholpen bij haar beroepskeuze: ze wil de letselschade in. “Toen ik zelf met een advocaat te maken kreeg, merkte ik hoe interessant ik dat vond. Ik wil mensen bijstaan en denk dat ik dat goed kan, omdat ik snap hoe heftig zo’n proces kan zijn. Er mag ook wel wat meer naar de patiënt zelf gekeken worden, in plaats van alleen die boeken en regeltjes. Ik hoop dat ik me daar hard voor kan maken. Eerst nog een jaar stagelopen.”
Slachtofferhulp Nederland kan je helpen na een ingrijpende gebeurtenis. Bel met 0900-0101 of chat anoniem via de website www.slachtofferhulp.nl. Behoefte aan contact met de andere partij na zo’n gebeurtenis? Perspectief Herstelbemiddeling kan je verder helpen.
Dirkje verloor haar zoontje aan ziekte van Kawasaki: 'Die pijn verdooft alles'
