De lange, warme zomerdagen worden langzaam ingeruild voor donkere, regenachtige dagen. Hoewel deze maanden door sommigen als knus worden omschreven, lopen anderen tegen een herfstdepressie aan.
Ybe Meesters, klinisch psycholoog en onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen, legt dit fenomeen uit.
Volgens Meesters houdt een herfstdepressie ongeveer hetzelfde in als een normale depressie. Een herfstdepressie wordt ook wel een winterdepressie genoemd. “Mensen zijn somber, hebben bijna nergens plezier in. Je kunt je leeg en niets waard voelen, geen energie hebben en heel moe zijn.”
“Het verschil met een normale depressie is dat het zich ontwikkelt in de wintermaanden. De eerste klachten beginnen vaak in de herfst. Iemand met een herfstdepressie heeft alleen last van depressieve klachten in de herfst- en wintermaanden. Zodra de lente begint, verdwijnen die klachten weer”, vertelt hij.
Klachten van mensen met een herfstdepressie zijn anders dan die bij een normale depressie. Zo blijken mensen met een herfstdepressie in de wintermaanden een stuk meer te gaan eten. “Soms is dat echt een onbeheersbare eetlust, waardoor sommigen in die maanden wel tien kilo aankomen. Ook hebben mensen behoefte aan meer slaap. Die behoefte is dan echt veel groter dan in de zomer. ”
Een van de oorzaken van een herfstdepressie is dat je minder daglicht binnenkrijgt, legt Meesters uit. “Sommige mensen zijn daar gevoelig voor en ontwikkelen dan een depressie.”
Onderzoekers zijn nog bezig bewijzen te verzamelen van hoe een herfstdepressie precies ontstaat. “De voornaamste oorzaak is de verstoring van de biologische klok, die sterk beïnvloed wordt door licht. Ook heeft de biologische klok invloed op de hormoonhuishouding. De verandering van seizoenen beïnvloedt op zijn beurt de veranderingen in de aanmaak en werking van bepaalde hormonen. Daardoor wordt de kans op een herfstdepressie groter.”
In Nederland heeft ongeveer drie procent van de bevolking last van een herfstdepressie. Ook bestaat er een variant waar mensen meer behoefte hebben aan slaap, maar waar de depressie niet zo op de voorgrond treedt. Dit percentage ligt op ongeveer acht procent. Een herfstdepressie komt zo’n drie tot vier keer vaker voor bij vrouwen, dan bij mannen. “Vooral in de vruchtbare periode hebben vrouwen hier vaker last van. Dat is wel opvallend”, zegt Meesters.
Meesters geeft een aantal tips om een depressie te voorkomen, maar ook om ‘m te doorstaan: “Het meest voor de hand liggend is naar buiten gaan. Buiten is er meer licht. Het huis-tuin-en-keukenadvies is om een rondje te wandelen als het licht is buiten. Dat kan echt helpen.
Mocht je al last hebben van een herfstdepressie, is het belangrijk om een vaste routine aan te houden. Al klinkt dat misschien niet heel sexy. Zeker voor jongere die uitgaan in het weekend, is het geen mooi advies. Als je regelmaat hebt in je bedtijd en hoe laat je opstaat, zorgt dat ervoor dat je je echt beter kunt voelen.”
Als je depressieve klachten ontwikkelt, is het verstandig contact op te nemen met de huisarts. “Die kan je doorverwijzen naar een polikliniek om lichttherapie te volgen”, vertelt Meesters. Je gaat dan vijf dagen achter elkaar naar zo’n kliniek, het liefst rond dezelfde tijd in de ochtend. Hier moet je dertig minuten voor een speciale lichtbalk zitten. “Op deze manier krijg je alsnog genoeg licht binnen in de donkere wintermanden”, legt Meesters uit.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
'Depressie, angst, verslaving en eenzaamheid: hoe kun je iemand van wie je houdt helpen?'
