Plassen, poepen, vrijen: we doen het allemaal, maar hebben het er veel te weinig over, stelt bekkenfysio Marian Rombouts. In haar praktijk ziet ze dagelijks vrouwen met klachten zoals urineverlies, ongewenste ontlasting en pijn rondom de bekkenbodem.
“Veel vrouwen schamen zich en trekken te laat aan de bel. Maar bijna alle bekkenbodemproblemen zijn te verhelpen of verbeteren”, benadrukt de fysiotherapeut in gesprek met LINDA.
“Het taboe rondom deze ‘gênante’ kwalen moet eraf”, vindt Rombouts. Zij ziet regelmatig vrouwen die veel te lang rondlopen met klachten omdat ze niet bij een hulpverlener durven aan te kloppen. Dat terwijl er oplossingen en behandelingen beschikbaar zijn. “Een bekkenbodemprobleem komt nooit alleen”, verklaart Rombouts. Zo gaan verzakkingsklachten vaak gepaard met urineverlies en obstipatie. “Bij een verzakking heb je vaak een zwaar of vermoeid gevoel bij bewegingen als bukken, zitten en opstaan en sporten. Soms kun je ook een bult zien bij de ingang van de vagina.”
Bij het Radboud UMC – waar Rombouts praktijk houdt – is een multidisciplinair spreekuur waardoor er mensen met verschillende expertises naar de klachten kijken. “Vaak is het voor ons ook een puzzel om erachter te komen wat iemand precies heeft. Daarom is het zo goed dat er vanuit meerdere disciplines gekeken wordt.”
Rombouts raadt aan bij klachten altijd naar een bekkenfysiotherapeut te gaan, in plaats van een gewone fysio. “Deze professionals hebben na de opleiding fysiotherapie nog een master bekkenfysiotherapie gedaan en mogen daarom inwendig onderzoek uitvoeren. Dat is belangrijk als je rondom de bekkenbodem wil diagnosticeren en je kunt aan de buitenkant niet checken of iemand de oefeningen goed doet.”
Op de site www.bekkenbodemcheck.nl kun je zelf de check doen. Dan krijg je een indicatie hoe het ervoor staat met je bekkenbodem. Rombouts raadt elke vrouw aan deze check zes weken na een bevalling te doen.
Last van incontinentie? Volgens deze bekkenbodemfysio ben je niet alleen
Volgens Rombouts is het geen goed idee om thuis – met oefeningen van google – zomaar je bekkenbodem te trainen. “Het gaat vaak mis als je via het internet zelf gaat oefenen. Het kan zijn dat je meer kwaad dan goed doet. Bijvoorbeeld doordat je niet de juiste spier traint of je veel te fanatiek aan de slag gaat. Bij de bekkenbodem is ontspannen net zo belangrijk als aanspannen. Dat wordt vaak vergeten, waardoor weer klachten veroorzaakt kunnen worden. We zien dat vaak in de praktijk misgaan.”
Bekkenbodemproblemen zijn niet gebonden aan een leeftijd. “Mijn jongste patiënt was 17 en de oudste 92 jaar, maar doordat mijn praktijk op de campus van een universiteit en hogeschool zit zie ik relatief veel twintigers.” Rombouts onderstreept dat ook zonder zwangerschap en bevalling de bekkenbodem voor klachten kan zorgen. “De studenten die bij mij komen ervaren vaak veel prestatiedruk en stress door de hoge eisen die gesteld worden. Daardoor kunnen er ook weer problemen ontstaan met plassen, poepen of vrijen.”
Psycholoog over prestatiedruk bij jongeren: 'Sociale media zijn de grootste boosdoener'
“Het belangrijkste dat je over plassen moet weten, is dat je nooit mag persen. Als je plast dan ontspant je bekkenbodem en knijpt je blaas samen. Maar als je perst, druk je met je buikspieren op je blaas. En dan ‘denkt’ die: dat is lekker makkelijk, dan hoef ik niet te knijpen, terwijl juist dat zo belangrijk is”, legt Rombouts uit. Een volwassen vrouw – die ongeveer twee liter water per dag drinkt – zou zo’n zes tot acht keer per 24 uur moeten plassen.
Zowel veel te lang ophouden als te vaak gaan is niet goed. “Als je meer dan tien keer per dag naar het toilet gaat, dan gaat je blaas zich als een verwend kind gedragen. Door steeds een beetje te plassen went je blaas er aan en wil die steeds vaker plassen. In dat geval is het verstandig je blaas te trainen en het plassen uit te stellen.”
Rombouts merkt dat het grootste taboe hangt rondom ongewenst ontlastingsverlies. “Het is bij jonge mensen zeer uitzonderlijk, maar bij vrouwen vanaf vijftig jaar komt het regelmatig voor. We weten niet goed hoeveel mensen hier last van hebben, want veel vrouwen blijven ermee doorlopen.”
De bekkenfysiotherapeute ziet dat er veel schaamte is en hoort vaak pas in tweede instantie dat er ook sprake is van een probleem met de ontlasting. “Bekkenbodemklachten zijn altijd met elkaar verbonden. Vaak komt iemand voor urineverlies naar mijn spreekuur, die eigenlijk van meer zaken last heeft. Pas als ik dan expliciet doorvraag naar ontlastingverlies komt die klacht ter sprake.”
Rombouts wil benadrukken dat zij en haar collega’s voor een veilige omgeving zorgen, waarin je zonder zorgen je verhaal kunt doen. “Het is een misverstand dat ik elke dag tot in m’n enkels in de poep en pies sta. Mensen die met dit soort klachten kampen, zijn juist superschoon want ze zijn als de dood dat iemand het ruikt.”
De fysiotherapeute ziet hoeveel invloed de klachten kunnen hebben op iemands leven. “Vrouwen durven de deur niet uit, gaan niet op pad als ze niet weten of er toiletten zijn en hebben altijd een schone onderbroek en broek mee. Er kan echt een sociaal isolement ontstaan of problemen binnen je relatie door de schaamte en het taboe. Er is ontzettend veel aan te doen”, aldus Rombouts.
Als een bekkenfysiotherapeut niet kan helpen zijn er ook gespecialiseerde gynaecologen en urologen die veel kunnen betekenen voor de patiënt. “Ik merk dat er vaak nog de misvatting bestaat dat bekkenbodemproblemen niet verholpen kunnen worden, die wil ik graag uit de lucht helpen.”
Mocht je klachten herkennen die Rombouts hierboven beschrijft, dan wil ze je liefdevol doch dwingend verzoeken naar een huisarts of bekkenfysiotherapeut te stappen. “Blijf er niet mee lopen. Niks is te gek bij ons en alles is bespreekbaar. Je wordt niet meteen op de behandelbank geslingerd met je onderbroek uit, hupsakee en daar gaan we. Het verloopt op een veilige en respectvolle manier.”
Rombouts is onderdeel van een groep zorgverleners die onderzoek doen naar nieuwe en juiste behandelingen. Haar collega Kim Notten, urogynaecoloog, is bijvoorbeeld bezig een pessarium op maat te maken dat Flexsupp gaat heten. Via dit kanaal bloggen ze ook om vrouwen van goede informatie te voorzien. Lees hieronder de blog die Rombouts schreef over haar werk als bekkenfysio.
Francis kreeg een bekkenbodemverzakking na haar bevalling: 'De schaamte breekt me op'
