In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober duikt LINDA. in de verkiezingsprogramma’s. Wat vinden politieke partijen van onderwerpen die (ook) belangrijk zijn voor vrouwen?
Deze keer: dit zeggen politieke partijen over de veiligheid van vrouwen, geweld tegen vrouwen en femicide.
Teken de PetitieVeiligheid van vrouwen: De PVV benoemt dat veel vrouwen zich onveilig voelen in het openbaar: ‘Het kan niet zo zijn dat bijna de helft van de vrouwen ’s avonds met een sleutelbos in de hand als wapen over straat loopt, omdat ze bang zijn slachtoffer te worden van een misdrijf. Vrouwen moeten zich altijd kunnen verdedigen.’ Daarom stelt de partij voor om pepperspray vanaf 18 jaar te legaliseren, zodat vrouwen zich beter kunnen verdedigen.
Geweld tegen vrouwen: De PVV pleit voor strenger straffen bij gewelds- en zedenmisdrijven, inclusief afschaffing van tbs bij zware misdrijven, cumulatieve straffen (elke overtreding telt op), digitale schandpaal voor daders van zeden- en geweldsmisdrijven en levenslange gevangenisstraf voor zware delicten.
Femicide: Het woord femicide of specifieke aandacht voor geweld tegen vrouwen binnen relaties of gezinnen komt niet voor in het programma.
Lees hier het verkiezingsprogramma van de PVV.
Veiligheid van vrouwen: Om straatintimidatie tegen te gaan, wil de VVD dat er daderprofielen komen. De partij vindt meer cameratoezicht nodig om de handhaving op de strafbaarstelling van straatintimidatie nog effectiever te maken.
Verder heeft elke vrouw volgens de partij recht op economische zelfstandigheid. ‘De VVD wil dat vrouwen altijd zelfstandig met de gemeente kunnen spreken over werk, inkomen en schulden, zonder tussenkomst van man, familie of gemeenschap.’
Geweld tegen vrouwen: De partij vindt dat er strengere straffen moeten komen tegen schadelijke praktijken binnen gesloten gemeenschappen, zoals eerwraak. ‘Ook moeten medeplichtigen en medeweters beter kunnen worden gestraft. Er komt een ophogingsgrond bij veroordelingen voor strafbare feiten waar sprake is van een eergerelateerd motief.’ De partij wil een meldplicht voor zorg en onderwijs bij signalen van genitale verminking of eergerelateerd geweld. ‘De rechter moet jonge meisjes een tijdelijk uitreisverbod kunnen opleggen als er risico is op genitale verminking of huwelijksdwang in het buitenland.’
Femicide: De VVD schrijft dat ze een integrale aanpak tegen vrouwenmoord willen starten om femicide te stoppen. ‘Zo verbeteren we de mogelijkheid om een huisverbod op te kunnen leggen. Potentiële daders krijgen sneller een verplicht hulptraject opgelegd zodat ze uit huis zijn. Partners en mensen in hun omgeving die vermoedens hebben van mogelijk geweld krijgen, naar voorbeeld van de Britse Clare’s law, de mogelijkheid om bij de politie na te vragen of iemand een gewelddadig verleden heeft.’
Er moet volgens de VVD een eenduidige aanpak voor stalking, met specifieke aandacht voor digitale stalking, komen. ‘Ook stellen we psychisch geweld strafbaar, zodat controle en intieme terreur als een van de rode vlaggen van femicide zelfstandig strafbaar worden gesteld.’
Lees hier het verkiezingsprogramma van de VVD.
Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD) over veiligheid van vrouwen: 'Het begint bij de basis, dat je thuis leert dat je respect moet hebben'
Veiligheid van vrouwen: Straatintimidatie tegengaan moet volgens de partij meer aandacht krijgen. ‘Asociaal straatgedrag wordt harder aangepakt en daders krijgen voortaan te maken met verplichte gedragscursussen bovenop hun straf, hogere boetes en gebiedsverboden. We bestrijden (online) vrouwenhaat daarnaast door gender als grond toe te voegen aan het artikel over groepsbelediging.’
GroenLinks-PvdA wil een zedenpolitie in het leven roepen. ‘Wij zetten in op betere opsporing en vervolging van zedendelicten, met speciale aandacht voor de positie van slachtoffers. We investeren in de zedenpolitie. De nieuwe Wet seksuele misdrijven is een stap vooruit, maar verdient blijvende monitoring om recht te blijven doen aan slachtoffers. We monitoren de handhaving van online misbruik, dat toeneemt.’
Geweld tegen vrouwen: ‘Vrouwen, meisjes, lhbtqi+ personen en mensen met een beperking zijn extra kwetsbaar voor (seksueel) geweld in vluchtelingenkampen. We zetten dan ook in op veilige opvang van vrouwen en kinderen in vluchtelingenkampen, waaronder goede toegang tot psychosociale, medische en juridische hulp en SRGR-diensten.’
Femicide en partnergeweld: ‘Aan femicide gaat vaak stalking, bedreiging en mishandeling vooraf. Dergelijke signalen moeten beter herkend en bestreden worden. Vaak komt hulp te laat’, schrijft de partij. Hoe ze dat willen doen? ‘Stalking maken we volwaardig strafbaar zonder dat eerst aangifte nodig is.
Psychisch geweld en niet-fatale verwurging worden een apart strafbaar feit.
Wie stelselmatig geweld pleegt en uiteindelijk overgaat tot femicide, wordt krachtig vervolgd.’
GroenLinks-PvdA verbindt de aanpak tegen femicide en huiselijk geweld aan de voortzetting van het Nationaal Actieprogramma tegen seksuele intimidatie en seksueel geweld, ‘want er liggen dezelfde ingesleten rolpatronen aan ten grondslag. Een regeringscommissaris draagt zorg voor afstemming, begeleidt veranderingstrajecten en jaagt de noodzakelijke cultuurverandering na. We versterken hulpverlening, pakken misstanden aan en hebben aandacht voor zedenwetgeving’.
Lees hier het verkiezingsprogramma van GL-PvdA.
Veiligheid van vrouwen: Over straatintimidatie tegengaan, zegt CDA: ‘Om de pakkans te vergroten moeten onder andere speciaal opgeleide boa’s bevoegdheden krijgen om plegers van straatintimidatie te beboeten, zoals in een aantal steden al gebeurt.’
Naast fysieke veiligheid richt het CDA zich op online veiligheid. ‘Er worden, in samenspraak met maatschappelijke organisaties, maatregelen genomen om de openbare en online ruimte veiliger te maken voor iedereen die onveiligheid ervaart, zoals vrouwen en lhbtqia+’ers, zodat zij zonder angst zichzelf kunnen zijn.’
Geweld tegen vrouwen: De partij wil geweld tegen vrouwen in publieke functies bestrijden. In het verkiezingsprogramma staat dat ze dit willen doen door middel van preventie, bescherming, vervolging en beleidscoördinatie. Het CDA wil systemen koppelen die melding maken van mishandeling in de privésfeer, zodat trends sneller zichtbaar worden. Ook wil de partij stevig inzetten op preventie, bescherming, vervolging en beleidscoördinatie.
Daarover schrijft de partij: ‘De inspanningen beperken zich niet tot dader en slachtoffer, maar doen een beroep op de hele samenleving. Hieronder vallen SIRE-campagnes, het versterken van bevoegdheden van boa’s, het herijken van de strafmaat, beter monitoren van femicide, bescherming en versterken van de opvang, maar ook het voeren van gesprekken aan de keukentafel, op de werkplek en binnen verenigingen.’
‘Systemen die melding maken van mishandeling in de privésfeer moeten daarom aan elkaar gekoppeld worden zodat bij een nieuwe melding meteen zichtbaar is dat er een trend is.’
Femicide: Het CDA erkent femicide als een ernstig maatschappelijk probleem en pleit voor een brede, structurele aanpak. Daarom stelt de partij een Nationaal Actieplan tegen femicide voor, geïnspireerd op de campagne ‘Wij eisen de nacht op, laat vrouwen veilig thuiskomen’. Daarin willen ze het bewustzijn vergroten van schadelijke opvattingen en aandacht vragen voor het herkennen van rode vlaggen die kunnen leiden tot geweld, bedreiging en intimidatie.
Lees hier het verkiezingsprogramma van het CDA.
Jeltje Straatman (CDA) over veiligheid van vrouwen: 'Één maatregel doet geen recht aan het probleem'
Veiligheid van vrouwen: D66 wil de onveiligheid van vrouwen aanpakken met een combinatie van preventie, bewustwording, betere opsporing en bescherming, schrijft de partij in het programma.
Bedreiging van agenten, zorgmedewerkers, journalisten, rechters, politici en anderen met een publieke taak vindt D66 onacceptabel. ‘Aangifte kan voortaan anoniem en krijgt prioriteit. Ernstig bedreigden krijgen betere overheidsbescherming met meer ruimte voor maatwerk en inspraak. D66 wil een actieplan ‘om de grote hoeveelheid (online) haat en bedreigingen tegen vrouwelijke politici, van gemeenteraad tot Tweede Kamer, tegen te gaan.’
Geweld tegen vrouwen: D66 pakt onveiligheid verder aan door oorzaken van misbruik en geweld te adresseren, slachtoffers beter en sneller te helpen, en daders te straffen en zorg te bieden. ‘D66 clustert en versterkt de aanpak van verschillende instanties en verschillende bestaande programma’s onder één langjarig Nationaal Actieplan Gendergerelateerd Geweld – inclusief een aanpak tegen online geweld en tegen vrouwenhaat onder jongens en mannen.
Het actieplan bevat preventie, vervolging en herstel, in nauwe samenwerking tussen betrokken organisaties en ministeries. ‘Structurele monitoring van alle vormen van gendergerelateerd geweld is cruciaal. Daarnaast wil D66 intensieve training van bijvoorbeeld politie en zorgverleners om gedrag en signalen te herkennen en daarop te handelen. We treden op tegen eerwraak, genitale verminking en gedwongen huwelijken.’
Geweld tegen vrouwen begint vaak met ‘grapjes’, uitsluiting, straatintimidatie en online haat, schrijft de partij. ‘Daarom kiezen we voor een preventieve
aanpak die de norm verandert, omstanders actief maakt en plekken veiliger inricht, zodat het niet escaleert naar mishandeling en femicide.’
Femicide: D66 noemt femicide ‘onverdraaglijk en onacceptabel’ en schrijft dat femicide voorkomen moet worden: ‘We investeren in expertise bij de (zeden)politie en in de zorg, zodat signalen van geweld achter de voordeur en seksueel geweld herkend en serieus worden genomen, daders worden gestopt en slachtoffers op tijd hulp krijgen.’
D66 benoemt de ‘sleutelrol van mannen’ in het voorkomen van femicide. ‘Vaders, broers, vrienden en collega’s moeten grenzen stellen, het gesprek aangaan en niet langer zwijgen bij misstanden. We vergroten het maatschappelijk bewustzijn, trainen professionals en werken met daders om herhaling te voorkomen door bewustwording en betrokkenheid van mannen.’
Psychisch geweld wordt, als het aan D66 ligt, strafbaar. ‘Bij signalen van ernstige dreiging krijgen gewelddadige (ex)partners een tijdelijk huisverbod, gepaard met (mentale) zorg.’ Wanneer daders van femicide uit het leven stappen, vindt nu geen strafrechtelijk onderzoek plaats. D66 schrijft daarover: ‘We zijn daarom voorstander van reviews – naar voorbeeld van Portugal en Engeland – waarin de zaak toch wordt onderzocht, buiten het strafrecht.’
Ook besteedt D66 aandacht aan relaties die potentieel risicovol zijn. ‘Dan moet je weloverwogen beslissingen kunnen nemen. Daarom komt er de wettelijke mogelijkheid om – naar het voorbeeld van Clare’s Law in het
Verenigd Koninkrijk – na te gaan of je partner een gewelddadig verleden heeft.’
Lees hier het verkiezingsprogramma van D66.
Rob Jetten (D66) over veiligheid van vrouwen: 'Dit probleem is alleen op te lossen als mannen in actie komen'
Veiligheid van vrouwen: JA21 stelt dat veiligheid ‘voor én achter de voordeur’ een topprioriteit moet zijn. De partij wil huiselijk geweld, femicide en vrouwenveiligheid nadrukkelijk op de politieke agenda zetten en pleiten voor een samenhangende aanpak.
Geweld tegen vrouwen: De partij erkent dat vooral vrouwen slachtoffer zijn van huiselijk geweld en dat hun vrijheid en zelfbeschikking onder druk staan. ‘Denk aan seksuele straatintimidatie, migrantenvrouwen die slachtoffer zijn van eerwraak en genitale verminking, toenemend partnergeweld of jonge meisjes die in handen vallen van loverboys.’
JA21 wil de situatie omdraaien: niet het slachtoffer, maar de dader moet uit huis worden geplaatst en, zo schrijft de partij: ‘De dader moet stevige begeleiding krijgen en, bij veroordeling, de gevangenis in.’ De partij wil meer opvanglocaties voor slachtoffers van huiselijk geweld en voor het Centrum Seksueel Geweld. Ook wil JA21 afkoelhuizen voor daders, zodat slachtoffers in hun eigen huis kunnen blijven.
De partij wil daarnaast gelijkwaardigheid tussen man en vrouw actief uitdragen in het onderwijs, inclusief weerbaarheidstrainingen tegen seksueel misbruik en geweld. Ook schrijft de partij over het invoeren van een wettelijke grondslag voor uitreisverbod bij genitale verminking en over een gerichte aanpak van gesloten gemeenschappen waar eerwraak, huwelijksdwang en genitale verminking voorkomen.
Femicide: De partij wil meer herkenning van de rode vlaggen van femicide bij politie, hulpverleners, omstanders en slachtoffers. Ook wil JA21 een landelijke uitrol van het slachtofferdevice en de StopApp voor bescherming tegen stalking, huiselijk geweld en seksuele straatintimidatie. De partij wil een Nederlandse variant van ‘Claire’s Law’, waarbij mensen bij de politie kunnen navragen of een (ex-)partner een verleden heeft van geweld of misbruik.
Lees hier het verkiezingsprogramma van JA21.
Joost Eerdmans (JA21) over veiligheid van vrouwen: 'We moeten de dader centraal stellen, niet het slachtoffer'
Veiligheid van vrouwen: SP koppelt de veiligheid van vrouwen aan bredere maatschappelijke oorzaken zoals armoede, falende hulpverlening en gebrek aan preventie. De partij wil ook psychisch en emotioneel geweld strafbaar stellen, wat een belangrijke stap is in de erkenning van niet-fysiek geweld.
Geweld tegen vrouwen: De partij stelt dat seksueel geweld en intimidatie niet getolereerd worden en dat iedereen zich veilig moet kunnen voelen op straat, op de werkvloer en in de privésfeer. Daarnaast noemt de SP expliciet dat eerwraak, huwelijksdwang, genitale verminking en hiertoe oproepen hard worden aangepakt.
De partij steunt het strafbaar stellen van ‘seksuele handelingen zonder wederzijdse instemming en sextortion (afpersing met expliciete beelden).’
Ook wil de SP de zorg voor slachtoffers van seksueel geweld verbeteren door hier meer in te investeren. ‘We bieden hen ook meer mentale ondersteuning om te voorkomen dat zij op lange wachtlijsten in de ggz belanden. Mensen die seksueel geweld hebben meegemaakt mogen ook nóóit een rekening gepresenteerd krijgen als zij daardoor zorg nodig hebben. We zorgen voor genoeg financiering en plekken bij de vrouwenopvang.’
Femicide: De SP wil een anti-femicidewet, waarbij ook wordt gekeken naar succesvolle voorbeelden uit andere landen. ‘Signalen van dreigend geweld moeten sneller worden herkend en er wordt op tijd ingegrepen. Ook moet er een aanpak komen die naar grondoorzaken kijkt. We ondersteunen dit beleid met een actieplan tegen geweld tegen vrouwen en een anti-femicidewet. Ook psychische en emotionele mishandeling wordt strafbaar, slachtoffers krijgen vroeg hulp en veilige opvang.’
Lees hier het verkiezingsprogramma van de SP.
Verantwoording: in dit artikel worden de zeven politieke partijen besproken die op 21 oktober bovenaan stonden in de Peilingwijzer van politicoloog Tom Louwerse. Het zijn de (ingekorte) standpunten zoals beschreven in hun verkiezingsprogramma’s.
Geweld tegen vrouwen is geen incident, het is een structureel probleem. Het is tijd voor een nationale aanpak. Dit gaat iedereen in onze samenleving aan. Vrouwen moeten in Nederland veilig kunnen zijn, altijd en overal. Teken daarom onze petitie. Meer weten? Alle informatie vind je hier.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Lisa Loeb spreekt politici over plannen rondom vrouwenveiligheid: 'Er moét actie komen'
