Niet alleen het aantal vrouwen dat (weleens) last heeft van urineverlies is volgens Van der Grijp groot, ook de doelgroep varieert. “In mijn praktijk zie ik zowel jonge meisjes (17-28), als vrouwen na de bevalling en dames op leeftijd (65plus). De reden van hun urineverlies varieert wel. Zo hebben de jongere meisjes vaker last van een ‘overspannen’ bekkenbodemspier, hebben vrouwen na de bevalling te maken met een opdonder daar beneden en krijgen vrouwen op leeftijd te maken met verzakking.”

Oké, even terug. Een overspannen bekkenbodemspier, wat moeten we ons daarbij voorstellen?
“De onderkant van je bekken is bedekt met spier. Dat is een vrij groot oppervlak, ongeveer twee handen groot. Deze enorme spier loopt door tot aan de binnenkant van je botten en heeft drie openingen. Eentje voor de schede, eentje voor de plasbuis en eentje voor je anus. De openingen zijn kringspieren, vergelijkbaar met je mond. Die kun je open-  en dichtdoen. Wanneer de spier van je plasbuis te strak staat, wordt hij stijver en gaat hij gevoel missen waardoor de functionaliteit afneemt. Als dit het geval is, kun je de aandrang niet meer goed ‘tegenhouden’, omdat de spier al strak staat. Hierdoor kan het zijn dat je urine verliest, door het afnemen van gevoel.”

Urineverlies

En hoe zit het met het bekkenbodem van vrouwen die net bevallen zijn? Scheurt de kringspier van de plasbuis uit door het persen?
“Nee, veel vrouwen denken dat inderdaad. Maar als je uitscheurt gebeurt dat meestal richting je anus. Wel krijgen je blaas en plasbuis, die deel uitmaken van het geboortekanaal, een enorme opdonder door het hoofd dat er langs komt. Hierdoor kan de spier van slag raken. Vergelijkbaar met een enkel die verstuikt is. De kringspier van je plasbuis is door al dat geweld gekneusd, waardoor het anders werkt dan normaal. Doordat de spier van slag is, kan het zijn dat je bij hoge druk – door bijvoorbeeld niezen of springen – urine verliest. Uitzonderingen daargelaten, maar de meeste vrouwen hebben wel even tijd nodig om die spier te herstellen. Zeker als ze borstvoeding geven. De hormonen die daarbij vrij komen zorgen ervoor dat het weefsel week blijft. Dat is nodig omdat de baby door het geboortekanaal moet. Na de bevalling zorgen deze hormonen dat het weefsel tijdelijk wat slapper blijft.”

Voor vrouwen op leeftijd geldt dat de kringspier verslapt. “Als je ouder wordt gaat alles zakken, je blaas dus ook. Hierdoor komt er meer druk op dat gebied, terwijl je spieren slapper worden. De kans op urineverlies wordt daardoor groter.”

Wanneer is er sprake van een probleem?
“Dat is heel persoonlijk. De een vindt urineverlies tijdens het hoesten geen enkel probleem, de ander vindt het bloedje irritant en wil er vanaf. Er is geen maatvoering voor.”

Hoe kun je incontinentie voorkomen?
“Ten eerste door te weten hoe je van onderen in elkaar zit. Dat weten heel veel vrouwen niet. Ik wist dat ook niet hoor, voordat ik me hierin ging specialiseren. Ten tweede moet je weten hoe je spier, je blaas maar ook je buikdruk werkt. Als je perst of duwt span je je middenrif aan. Wanneer je spanning of stress hebt, span je dat ook de hele tijd aan. Hierdoor duw je continu je buikinhoud naar beneden. Daar krijgt je onderkant op den duur last van.”

Bekkenbodemtraining

Heb je concrete tips?
“Trainen, trainen, trainen. Dit doe je door de spier aan te spannen die je plas tegenhoudt en weer los te laten. Dat kan tijdens je favoriete serie, maar ook in de rij bij de supermarkt. Door je bekkenbodem te trainen verlies je nu, maar ook in de toekomst minder urine. Dit geldt niet voor vrouwen die juist te veel spanning op hun kringspier uitoefenen. Bij twijfel zou ik het eerst altijd even laten checken door een specialist of geregistreerd bekkenfysio.”

Lees ook
Ook fit down under: ‘Een té gespannen bekkenbodem is juist niet goed’

Kun je dit ‘probleem’ – het verliezen van urine tijdens springen, hoesten etc. – ook verhelpen door middel van een operatie, bijvoorbeeld door de kringspier van je plasbuis aan te laten trekken?
“Nee, wel kun je een TVT-bandje (Tension Free Vaginal Tape, red.) laten plaatsen als er geen knik in je plasbuis blijkt te zitten. Je blaas is namelijk vergelijkbaar met een ballon met een tuutje eraan – je plasbuis. Deze wordt met een knik afgesloten, als een tuinslang die je afknijpt. Is je plasbuis om wat voor reden dan ook uitgerekt, dan raakt de knik eruit en komt je plasbuis rechtsonder je blaas te hangen. Hierdoor is de kans -bij hogere druk – dat de urine eruit loopt groter.”

Hoe gaat die operatie dan in zijn werk?
“De gynaecoloog of de uroloog prikken een gaatje in je buik en plaatsen een bandje onder je plasbuis, dat er aan de andere kant van je buik weer uitkomt. Hierdoor ontstaat er weer een knik in je plasbuis. Daardoor kun je weer hardlopen zonder urine te verliezen.”

Benieuwd naar wat er nog meer om de hoek komt kijken bij het krijgen van een kind? Dat lees je in LINDA.196, ‘DE BEVALLING’, die vanaf woensdag in de winkel – en online – te vinden is.