Nazmiye Oral, bekend als actrice, schrijfster én spreker, voegt nu ook een nieuwe titel toe aan haar cv: columnist voor LINDA.
In haar columns Levenslessen van Nazmiye deelt ze haar inzichten over zelfliefde en persoonlijke groei.
'Ik heb drie abortussen gehad en ik ga je niet vertellen waarom of wat de omstandigheden waren'
Het begon met een gevoeligheid op straat voor teveel mensen. Ik raakte snel overweldigd en wilde weg als het te druk werd. Al snel hoefde er bijna niets te gebeuren of ik sloeg op tilt van binnen. Een staat van alert zijn, alsof ik achterna werd gezeten door een tijger, dat buiten proportioneel was. Hartkloppingen, duizeligheid, extreme angst. Het gevoel dat ik of flauw zou vallen of gillend gek zou worden.
Toen ik naar de dokter ging, omdat ik een speech moest geven op een politiek congres en ik begreep dat ik dat in deze omstandigheden niet aan kon gaf hij me bètablokkers. Nou, ik weet nu na een keer een kwart van zo’n pilletje te hebben genomen dat je klachten erger worden, nog meer duizeligheid en onvast in je lichaam, als je al een lage bloeddruk hebt zoals ik. Zijn oplossing van oxy nog wat-achtige tranquilizers heb ik meteen afgeslagen omdat ik nog het laatste restje controle dat ik had wilde behouden. Want wat ik meemaakte voelde alsof ik uit elkaar viel in vrije val. Totale chaos en controleverlies.
Ik was overspannen, maar dat wist ik zelf nog niet. Stopte ik met werken? Natuurlijk niet. Ik was zelfstandig ondernemer. Niet werken betekende geen brood op de plank. Ik was net gescheiden en co-ouderde twee kleine kinderen. Ik moest door. Daarnaast was ik een kei in ontkennen van de realiteit. Ik schaamde me voor wat mij nu weer overkwam. Natuurlijk was ik zwak. Natuurlijk kon ik niet mee met de rest. Dus legde ik mijzelf op om nog meer mijn best te doen. Mijn zwakte en gekte te verbergen.
Ik weet nog dat ik de bank belde om mijn saldo te checken en dat ik hysterisch moest lachen toen de boodschap was: ‘twee euro en zestig cent.’ Weekend met twee kinderen en niks in huis. Sowieso werd boodschappen doen moeilijk. Hoe vaak ik wel niet een supermarkt in liep om meteen rechtsomkeert te maken doordat ik overweldigd was en meteen een angstaanval kreeg. Ik functioneerde amper, was doodsbang en kon niets vertrouwen. Mijzelf en mijn lichaam al helemaal niet.
'M'n moeder zei geen sorry dat ze mij had achtergelaten in Turkije toen ik zes was'
En wat was mijn eerste en voornaamste reactie ? Mezelf ervan langs geven. Nog harder zijn en nog meer eisen aan mezelf stellen. Want ik moest door en de enige manier die ik kende om mijzelf in beweging te krijgen was de zweep erover. Hoe harder ik naar mezelf werd, hoe meer ik mezelf in de steek liet. Tot ik na een bestuursvergadering waarin ik me voor mijn gevoel uiteraard belachelijk had gemaakt door niet goed voorbereid te zijn, ik tegen een van mijn medebestuursleden schaamtevol bekende dat ik een beetje overspannen was wat ik mijn eigen schuld vond en zij vrolijk zei: ‘Ah joh, ben ik ook geweest. En daarna nog eens. Hoort erbij.’
Ik voelde zo’n grote opluchting. Dat deze vrouw die ik zo sterk vond (ceo van een uitzendbureau) hetzelfde had meegemaakt was een openbaring. Het hoort er niet bij, daarin heeft ze geen gelijk. Maar dat ze zei dat dit geen falen was, was het begin van een gedachte: misschien was dit alles niet mijn schuld. Schuld … de lijm die mijn zelfgebouwde gevangenis bij elkaar hield. En dat is precies de crux van dat wat je uitput. Niet mogen falen. Alsmaar doorgaan. Onmogelijke eisen aan jezelf stellen. Alleen maar zien wat niet goed gaat. Jezelf daardoor afbreken. En naast dit alles jezelf continu straffen met gewelddadige woorden, afkeuring, vernedering en schuld.
De vraag die mij tegenwoordig verreweg het meest wordt gesteld is: Hoe zorg ik ervoor dat ik meer zelfwaardering krijg? Dat ik van mezelf ga houden? Zo ook tijdens een workshop die ik een paar dagen geleden gaf: ‘Hoe zorg ik ervoor dat ik meer ruimte durf in te nemen, mijn grenzen durf aan te geven, durf te gaan voor het leven waar ik echt naar verlang?’ Elke vrouw tot op het bot uitgeput door de gigantische druk die ze zichzelf opleggen. Net zoals ik mezelf jarenlang had uitgeput en nog steeds doe als ik even niet oplet.
En er is nog iets wat ons bind: wij zijn doeners. Geef ons een helder plan, iets wat we kunnen doen, anything, als dat klotegevoel maar stopt. Doen geeft je een gevoel van controle en heeft nog een voordeel: je zit in je hoofd. Waar het relatief veilig is. Want in je lichaam ga je voelen en dat is pijnlijk.
Maar het verlaten van de jarenlange toxische relatie met jezelf en die ombuigen naar een gezonde relatie vraagt gevoeligheid van je. Juist uit je hoofd gaan en voelen waar je jezelf geweld aandoet. Want zelfcompassie is geen soft concept, geen affirmatie op een post-it. Het is een keiharde vaardigheid die je ontwikkelt omdat het alternatief, zelfkritiek vermomd als ambitie, je sloopt. En dat weet je. Dat voel je. Lichamelijk.
'Vrouwen worden vermoord enkel en alleen omdat ze vrouw zijn, we kunnen niet meer toekijken'
Het gevoel van gevaar dat ik had tijdens mijn overspannenheid klopte, achteraf gezien. Alleen kwam dat gevaar niet van buitenaf. Ik was de tijger die mijzelf continu aanviel en die aanvallen van nog meer presteren, mijzelf op mijn kop geven als iets niet perfect was, nog beter spelen op toneel, het gevoel van levend verbranden van schaamte als ik iets stoms had gezegd, mijzelf in de categorie zwakke vrouw zetten omdat ik jaloers was als toxische vriendjes de deur wagenwijd openhielden voor andere vrouwen. Dit alles verwarde ik met discipline, met een manier van beter worden als mens.
Zelfcompassie klonk als een vrijbrief om middelmatig te zijn. Alsof mildheid het einde van groei zou betekenen. Omdat ik niet stopte, stopte mijn lichaam en moest ik wel luisteren. Of op z’n minst letterlijk stilstaan bij mezelf. Wat er allemaal gebeurde vanbinnen en hoe ik dat kon voorkomen. Omdat ik wilde dat de angst stopte en ik weer gewoon kon functioneren. Dit alles doen vanuit interesse of liefde voor mezelf was nog een brug te ver.
Het heeft heel lang geduurd voordat ik verschoof van zelfstraffer naar beste vriendin voor mezelf. Ik begreep dat zelfcompassie niet jezelf sparen betekent, maar stoppen met jezelf te mishandelen in de hoop dat je er beter van wordt.
Ik weet ook de eerste keer dat ik begon met mezelf voorzichtig op te bouwen. Als huiswerk van mijn therapeut die mijn jarenlange zelfafbraak wilde omkeren. Ik was naar het winkelcentrum gelopen bij mijn huis, rustig aan, ondanks mijn inmiddels ontwikkelde pleinvrees. Ik praatte voortdurend met mezelf. ‘Je moet niets. Als het niet lukt gaan we meteen terug. Je doet het hartstikke goed. We gaan meteen terug als je wil.’
Tot ik in de C&A stond, alleen, tussen de mensen. Iets wat het jaar daarvoor absoluut niet gelukt was. En toen kwam het belangrijkste: ik gaf mijzelf, terwijl ik schichtig om me heen keek, een letterlijke schouderklop. ‘Goed zo meisje. Ik ben trots op je.’ En zag een leeg plekje in mijzelf dat voorzichtig een plus één kreeg. Ik wist wat me te doen stond. Dat plukje stukje bij beetje, daad voor daad, woord voor woord opbouwen. En dat is hoe je dat doet, eigenwaarde. Opbouwen. Stukje bij beetje. Rustig aan.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
'Die hele ‘jezelf bewaren voor je man’-bullshit, daar zou ik in elk geval niet aan meedoen: mijn lichaam is van mij'
Nazmiye Oral (55) is actrice, schrijver, theatermaker, en nu ook columnist voor LINDA. Ze is medeoprichter van Zina, een theaterinitiatief gericht op lokale buurtprojecten door heel Nederland. In 2011 kwam haar debuutroman Zehra uit, waarvoor zij genomineerd werd voor de E. du Perronprijs.
Ook is Nazmiye bekend van haar rollen in onder andere Undercover, In Vrijheid en Moordvrouw.
Lees hier meer Levenslessen van Nazmiye.
