Producent Joram Willink heeft maar liefst 11 jaar gewerkt aan de bioscoopfilm ‘De Veroordeling’ die is gebaseerd op de spraakmakende Deventermoordzaak. De film – mét sterrencast van onder andere Yorick van Wageningen en Lies Visschendijk – draait vanaf donderdag in alle bioscopen.
De eerste recensies zijn al laaiend enthousiast.

Filmmaker over 'De Veroordeling': 'Rehabilitatie voor de klusjesman'
Speciaal project
De producent kan bijna niet geloven dat hij zoveel mooie reacties heeft gekregen. ‘Nog geen kritische noot… en dat heb ik nog nooit gehad’, zegt de Emmy-winnaar die ook een Gouden Kalf (voor Gluckauf) op zijn schoorsteenmantel heeft staan.
Toch heeft dit project wel een heel speciaal plekje in Willinks hart. Hij wilde niet alleen een spannende en boeiende film maken, maar ook een die tot nadenken stemt. De VPRO verwoordt het als volgt: ‘Intelligent, belangrijk en soms woestmakend’. En dat is precies wat de filmmakers voor ogen hadden.
‘De Veroordeling’
In De Veroordeling wordt in beeld gebracht wat de verdachtmakingen van Maurice de Hond betekenen voor Michaël de Jong (‘de klusjesman’) en zijn vriendin Meike. Michaël wordt onterecht stelselmatig als verdachte in de media neergezet. Hij krijgt een mediahetze over zich heen van ongekende proporties. Denk aan bedreigingen en stenen door de ruiten. Mensen die voorheen vrienden waren, keerden zich van hem af.
De film zoomt daar nog meer op in dan de zeer succesvolle podcast (meer dan 1,3 miljoen luisteraars) De Deventermediazaak van journalist Annegriet Wietsma. “De podcast is langer en gaat meer in op details. Maar wat nieuw is in de film, is dat we uitleggen hoe het komt dat Michaël de Jong daderkennis had. Dat is ook nieuwe informatie voor de luisteraars van de podcast”, verklapt hij.
Zorgvuldig
Producent Willink en zijn team wisten dat ze zeer zorgvuldig te werk moesten gaan in het hele proces. “De film is echt gebaseerd op het boek van onderzoeksjournalist Bas Haan. Het is een complex verhaal. We hebben er jaren over gedaan om tot de essentie te komen. We hebben alles gecheckt en nog vaker dubbel gecheckt, mensen gesproken en boeken gelezen. Alles om de film zo feitelijk mogelijk te brengen.”
De filmmakers hebben veelvuldig contact gehad met Michaël de Jong en zijn vriendin Meike. Willink vertelt hoe het nu met ze gaat: “Zij kijken uit naar het moment dat de film te zien is. Dat is echt rehabilitatie voor deze mensen. Aan de andere kant wordt alles weer opgerakeld en dat is pittig.”
“Toch is het belangrijk dat ze het een keer kunnen afsluiten en dat iedereen ziet hoe het zit. Vanavond draait de film in Deventer, de plek waar de moord zich heeft afgespeeld. Hopelijk is in die regio straks voor iedereen helder hoe het leven van Michaël en Meike is verwoest door de mediahetze die Maurice de Hond in gang heeft gezet.”
Maurice de Hond
Sprekend over Maurice de Hond wordt duidelijk dat de opiniemaker geen idee had dat hijzelf ook te zien is in de film. “Twee weken geleden hebben we pas bekendgemaakt dat hij zichzelf speelt. We gebruiken namelijk archiefbeeld waarin we zijn standpunten horen. Hier hadden we geen toestemming voor nodig, dat is allemaal juridisch uitgezocht. De Hond is verder ook niet betrokken geweest. Al zijn standpunten zijn overal in de media en op zijn site terug te vinden.”
De Hond heeft ondertussen weer een berichtje naar de media gestuurd, omdat hij erover denkt de maker van de podcast van De Deventermediazaak aan te klagen. “We zien een eventuele procedure van Maurice de Hond met vertrouwen tegemoet. De Hond is geïnterviewd voor de podcast en heeft fiat gegeven voor gebruik van fragmenten uit dat interview,” luidt de verklaring. Meer woorden wil Willink er niet aan vuil maken.

Blijf kritisch
Willink hoopt dat kijkers ook een wijze les kunnen trekken uit de film. “We hopen dat het publiek gaat beseffen hoe het spel werkt (tussen journalisten en opiniemakers – red.) Neem niet alles wat je iemand hoort zeggen klakkeloos over. Blijf zelf kritisch. En we hopen ook dat journalisten en talkshows zich beter verdiepen in iemand voordat ze een gast ongefundeerd alles laten zeggen wat hij of zij maar wil. Zo’n mediahetze, dat gun je niemand.”

De Deventermoordzaak
In Deventer wordt op 23 september 1999 de weduwe Jacqueline Wittenberg vermoord. Ze is met messteken om het leven gebracht.
Haar boekhouder, Ernst Louwes, krijgt in 2003 een celstraf van twaalf jaar. In de rechtbank leidt dat vonnis tot het veelvuldig uitgezonden moment waarin Louwes zich op emotionele wijze tegen zijn arrestatie verweert.
Velen vragen zich na dit optreden af of Louwes wellicht toch onschuldig is. Onder anderen opiniepeiler Maurice de Hond blijft publiekelijk hameren op de onschuld van Louwes en wijst de vinger richting klusjesman Michaël de Jong. Deze campagne beschadigde diens reputatie voor het leven.