Lees ook
Hoe Lidl ‘stiekem’ de verantwoordste supermarkt van Nederland wordt

Grootste ketens

In het onderzoek is gekeken naar veel verkochte producten afkomstig uit twaalf ontwikkelingslanden. Van onder meer garnalen en avocado’s is onderzocht onder welke omstandigheden ze geproduceerd zijn en waar het geld dat supermarkten ervoor vragen terechtkomt. Voor het onderzoek zijn de zestien grootste supermarktketens ter wereld onder de loep genomen. De twee Nederlandse bedrijven in de lijst kwamen beide slecht uit de test.

Slechte werkomstandigheden

Oxfam geeft als voorbeeld de garnalen die Jumbo en Ahold Delhaize kopen in Azië. De met name vrouwelijke garnalenpellers zouden onder slechte omstandigheden – in koude, vuile en onveilige fabrieken – moeten werken. Daarnaast werken ze voor een hongerloon en hebben ze slechts beperkt toegang tot een toilet of schoon drinkwater. Zwangere vrouwen zouden volgens Oxfam soms zelfs ontslagen worden.

Machtsmisbruik

Uit het onderzoek bleek verder dat er een steeds kleiner percentage van de opbrengst daadwerkelijk bij de werknemers en boeren in ontwikkelingslanden terechtkomt. “Zo’n twintig jaar geleden was dat nog meer dan tien cent per euro, nu is dat minder dan acht cent”, stelt Ioan Nemes, mensenrechten- en bedrijvenexpert bij Oxfam. Dit is volgens hem te verklaren doordat grote supermarktketens de afgelopen jaren gefuseerd zijn, waarmee hun macht aanzienlijk is vergroot. Zo bezitten Jumbo en Ahold samen meer dan de helft van de Nederlandse markt.

‘We werken aan verbetering’

In een reactie laten Jumbo en Albert Heijn weten hetzelfde te willen als Oxfam en daar ook al hard aan te werken. Jumbo noemt het oordeel van de organisatie ‘onterecht’ omdat de keten zegt veel te doen om uitbuiting tegen te gaan. Albert Heijn zegt het beeld dat de supermarkt nu niets doet te willen bijstellen.