Biden benadrukte dat de sancties de Russische economie treffen, “niet de onze.” Wel gaf hij toe dat het pijn kan doen. “Maar voor mij is het heel belangrijk om de pijn voor de Amerikaanse bevolking te beperken.” Als Rusland zijn agressie tegen Oekraïne voortzet, volgen nog zwaardere sancties, aldus Biden. Hij prees Duitsland voor het besluit het goedkeuringsproces voor gaspijplijn Nord Stream 2, die van Rusland naar Duitsland loopt, op te schorten.

De Verenigde Staten blijven “defensieve” wapens aan Oekraïne leveren om een Russische invasie tegen te gaan. Ook worden meer Amerikaanse troepen ingezet om NAVO-bondgenoten in Oost-Europa te versterken. “Ik heb toestemming gegeven voor extra bewegingen van Amerikaanse troepen en uitrusting, die al in Europa zijn gestationeerd, om onze Baltische bondgenoten Estland, Letland en Litouwen te versterken”, aldus Biden.

16.46 | Washington verhardt toon en spreekt over ‘Russische invasie’

De Amerikaanse regering in Washington heeft haar toon tegenover Moskou verhard. Voor de eerste keer beschuldigt het Witte Huis de Russen er openlijk van een nieuwe invasie in het buurland Oekraïne te zijn begonnen. “Wij geloven dat dit, ja, het begin is van een invasie”, aldus een topfunctionaris van het Witte Huis.

16.02 | Rode Kruis bezorgd over schoon drinkwater in Oost-Oekraïne

Het Rode Kruis maakt zich zorgen over de drinkwatervoorziening in Oost-Oekraïne, nu de gevechten daar opgelaaid zijn. Volgens de hulporganisatie zijn belangrijke watervoorzieningen in de afgelopen dagen beschadigd geraakt. Meer dan een miljoen mensen en ook ziekenhuizen zijn afhankelijk van deze voorzieningen, zegt Florence Gilette, hoofd van het Internationale Rode Kruis in Oekraïne.

Het Rode Kruis ondersteunt het lokale waterleidingbedrijf om de schade zo snel mogelijk te herstellen. Als dat te lang gaat duren, kan het Rode Kruis helpen met noodoplossingen zoals het uitdelen van schoon drinkwater uit tankwagens.

15.45 | Oekraïne accepteert aanbod voor hulp tegen cyberaanvallen

Oekraïne heeft een Nederlands aanbod voor hulp tegen cyberaanvallen geaccepteerd. Dat laat een woordvoerder van het ministerie van Defensie weten. Premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) deden het aanbod onlangs tijdens een bezoek aan Kiev.

Het gaat om het Cyber Rapid Response Team. Dat is een EU-project geleid door Litouwen en biedt technische steun op het gebied van cyberveiligheid. De Nederlandse bijdrage aan dit team komt van het Defensie Cyber Security Centrum. Dat meldde het kabinet eerder aan de Kamer.

15.24 | Rutte: ambassadeur van Rusland op matje geroepen

De ambassadeur van Rusland wordt op het matje geroepen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat zei premier Mark Rutte. Rusland heeft twee afvallige regio’s in Oekraïne erkend als onafhankelijk en een “vredesmissie” daarheen gestuurd. De ambassadeur zal worden verteld dat dit “totaal onacceptabel is”, aldus Rutte. Volgens de minister-president valt in deze zaak Oekraïne niets te verwijten. Alle verwijten liggen volstrekt aan de kant van Rusland, voegde de premier eraan toe.

14.58 | Rutte hoopvol dat dinsdag sancties worden ingesteld tegen Rusland

Minister-president Mark Rutte is “hoopvol” dat er dinsdagmiddag in de Europese Unie nog een “zeer stevig en zeer vergaand” sanctiepakket tegen Rusland wordt ingesteld. Dat zei hij tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer. Het pakket wordt afgestemd met de Amerikanen en Britten.

“Er is een zeer grote mate van instemming”, aldus de premier. De sancties moeten “het bewind in Moskou hard raken wat betreft economie en hun belangen”. Over wat voor soort sancties precies wordt gesproken, wilde Rutte niet in detail treden. Wel zei hij dat die “zoveel mogelijk” de Russische elite moeten raken, en mensen die “betrokken zijn bij deze besluitvorming” of een militaire rol spelen.

Nederland zou indirect ook geraakt kunnen worden als er maatregelen tegen Rusland getroffen worden. “Dat is absoluut niet uit te sluiten. Maar dat is niet leidend. Daarvoor is dit te groot en te belangrijk.” Rusland is een zeer belangrijke gasleverancier van lidstaten van de Europese Unie.

Rutte wilde nog niet spreken van een Russische invasie in Oekraïne, zoals de Britse premier Boris Johnson doet. Hij is wel “bevreesd” dat het al zover is. Of die vrees klopt, “dat moeten we de komende uren vaststellen”.

Het Duitse besluit om de certificering van Nordstream 2 pijpleiding op te schorten “juicht” Rutte toe. Rusland is volgens hem “zeer afhankelijk” van dit soort infrastructuur. Hij is niet bezorgd dat dit tot hogere gasprijzen zal leiden omdat de pijpleiding nog niet in gebruik is genomen.

Ruim een week geleden riep het kabinet Nederlanders in Oekraïne op het land te verlaten. Daar wordt volgens de premier maar in “beperkte mate” opvolging aan gegeven. Veel Nederlanders willen voorlopig in Oekraïne blijven, zei hij.

14.17 | Onduidelijkheid over grenzen van door Moskou erkende republieken

Het is nog niet duidelijk welke grenzen Rusland precies erkent van de volksrepublieken Donetsk en Loegansk in Oost-Oekraïne. Verklaringen van verschillende Russische overheidsinstanties lijken elkaar tegen te spreken. Maandag bestempelde president Vladimir Poetin de separatistische republiekjes als onafhankelijk.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken meldde volgens Interfax dat Moskou het gebied erkent waar de separatisten nu de dienst uitmaken en autoriteit uitoefenen. Een woordvoerder van het Kremlin zei later echter dat het gaat om het veel grotere grondgebied dat de pro-Russische republiekjes claimen sinds zij zich in 2014 eenzijdig afscheidden van Oekraïne.

De separatisten hebben nu de controle over ongeveer 30 procent van de ‘provincies’ Donetsk en Loehansk. Hun zelfuitgeroepen republieken claimen wel het hele grondgebied. In het geval dat de grenzen ruim worden geïnterpreteerd, zou Rusland ook militairen kunnen sturen naar gebieden in de Donbas-regio waar de separatisten het momenteel niet voor het zeggen hebben.

Het was bij de erkenning van de republieken niet direct duidelijk welke grenzen Rusland zou gaan hanteren. Ook een dag later is daar dus nog onduidelijkheid over. Kort nadat het besluit over de erkenning officieel was genomen, maakte Poetin bekend Russische militairen die kant op te sturen voor een zogenoemde vredesmissie. In Oost-Oekraïne woedt sinds 2014 een burgeroorlog tussen de separatisten en de Oekraïense regering.

13.58 | Beide strijdende partijen in Oekraïne melden slachtoffers

Bij beschietingen in het oosten van Oekraïne hebben zowel de pro-Russische separatisten als het Oekraïense leger slachtoffers gemeld. Volgens het Oekraïense leger waren er dinsdag 84 beschietingen met zware artillerie van de rebellen.

Het leger rapporteerde twee dode en achttien zwaargewonde soldaten. Ook kwamen er meldingen van een overleden burger en vijf gewonde bewoners in het door Oekraïne gecontroleerde deel. De separatisten in de Donetsk-regio maakten melding van een dode en drie gewonde militairen. In Loehansk zou een burger gewond zijn geraakt.

Het is het grootste aantal meldingen van slachtoffers dit jaar. Bij gebrek aan onafhankelijke waarnemers is het niet mogelijk ze te verifiëren.

13.41 | Oekraïne overweegt diplomatieke breuk met Rusland

Oekraïne overweegt de diplomatieke banden met Rusland te verbreken, aldus president Volodimir Zelenski. Oekraïne heeft voor overleg over de crisis inmiddels een hooggeplaatste diplomaat uit de ambassade in Moskou teruggeroepen. De Oekraïense regering bespreekt met die gezant stappen tegen Rusland.

Volgens het Kremlin zou een diplomatie breuk de toestand alleen maar erger maken dan die al is. Rusland blijft naar eigen zeggen op alle niveaus open voor diplomatiek contact, en alles hangt van onze tegenstanders af, aldus een woordvoerder van het Kremlin.

13.36 | EU wil ook Russische organisaties en bedrijven raken met sancties

Niet alleen personen, maar ook organisaties en bedrijven die betrokken zijn bij de Russische erkenning van twee afvallige Oekraïense regio’s moeten vrezen voor Europese sancties. De EU-landen werken volgens ingewijden aan een lijst met honderden personen en ‘entiteiten’. Ook denken ze erover de handel in Russische staatsobligaties te verbieden, melden persbureaus DPA en Reuters.

De sancties zouden bijvoorbeeld Russische banken kunnen raken die een rol spelen in de Oekraïense separatistenrepublieken Donetsk en Loehansk.

Personen die in aanmerking komen zijn de leden van het Russische parlement, de Doema, die hebben aangedrongen op – en ingestemd hebben met – de erkenning van de beide regio’s en de rebellenleiders. EU-burgers en bedrijven mogen geen zaken meer met hen doen. Ook kunnen zij niet meer bij in de unie gestald vermogen. Gestrafte personen mogen de EU niet meer in.

Het kost normaliter veel tijd om sancties tegen personen en organisaties in te stellen. Zij moeten namelijk heel zorgvuldig juridisch worden onderbouwd. Toch kunnen de EU-landen ditmaal snel te werk gaan, denken ze. Sommige doelwitten waren al in het vizier. Ook is het zo dat zij het sanctie-arsenaal kunnen gebruiken dat ze hebben opgetuigd toen Rusland de Krim annexeerde.

Aan het eind van de dinsdagmiddag komen de ambassadeurs van de EU-landen opnieuw bijeen in de hoop de sancties te beklinken.

12.30 | Rutte naar Tweede Kamer voor vragen over Oekraïne

Premier Mark Rutte gaat dinsdagmiddag naar de Tweede Kamer om vragen te beantwoorden over de ontwikkelingen in Oekraïne. SP-Kamerlid Jasper van Dijk vroeg het onderwerp aan voor het wekelijkse vragenuur, naar aanleiding van de aankondiging dat Nederland wapens en materieel gaat leveren aan Oekraïne.

Het kabinet maakte afgelopen vrijdag bekend dat het honderd scherpschuttersgeweren, bijbehorende munitie en radars naar Oekraïne gaat sturen, zodat het land zichzelf kan verdedigen als Rusland binnenvalt. Nederland zal Oekraïense militairen gaan trainen in het gebruik van het materieel.

11.18 | Johnson vreest voor ‘grootschalige invasie’

Rusland lijkt volgens de Britse premier Boris Johnson uit te zijn op een “grootschalige invasie” van Oekraïne. Dat zei de premier dinsdagochtend na afloop van een crisisberaad van zijn kabinet. Johnson zal later op de dag in het parlement het eerste pakket Britse sancties tegen Moskou uit de doeken doen.

Volgens de premier zullen die maatregelen Rusland “hard raken”. Eerder kondigde Johnson aan dat de Britten niet zullen twijfelen om Russisch geld op de kapitaalmarkt aan sancties te onderwerpen bij een inval in Oekraïne.

De Britse regeringsleider stelt dat Moskou de soevereiniteit van Oekraïne heeft geschonden door Donetsk en Loehansk te erkennen als onafhankelijke staten.

“Ik denk dat de tragedie van de huidige situatie is dat president Poetin zichzelf omringd heeft met gelijkgestemde adviseurs die hem vertellen dat Oekraïne geen fatsoenlijk land is”, aldus Johnson. “En ik denk dat hij zal ontdekken dat hij zich ernstig heeft misrekend.”

11.17 | Rutte reageert: ‘Sancties tegen Rusland sowieso nodig’

Sancties tegen Rusland zijn “sowieso nodig”, maar hoe zwaar die zullen uitpakken wordt nog bekeken. Dat zei minister-president Mark Rutte dinsdagochtend tijdens een korte persverklaring.

“Als blijkt dat Rusland daadwerkelijk militair nieuwe stappen zet in het oosten van Oekraïne, zullen “veel zwaardere sancties moeten volgen.”

Dat Rusland Oekraïne is binnengevallen, staat volgens de premier echter nog onvoldoende vast. “Het erkennen van de republiek is al een onacceptabel feit en raakt aan de stabiliteit in ons deel van de wereld.”

Hij zegt niet te willen “speculeren” over de vraag of de Russische krijgsmacht al bezig is met militaire acties in het gebied, omdat dat “bijdraagt aan de instabiliteit”

06.18 | China roept op tot terughoudendheid

China riep maandagavond tijdens een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad alle partijen in het Oekraïne-conflict op tot terughoudendheid. “Alle partijen moeten hun best doen geen acties te ondernemen die de spanningen aanwakkeren.”

Lees ookPoetin kondigt ‘vredesmissie’ aan in afvallige regio’s Oekraïne

05.28 | Eerste Russische militairen gesignaleerd in Oekraïne

Volgens het Russische persbureau Interfax zijn de eerste gepantserde voertuigen van het Russische leger gesignaleerd in Donetsk, Oost-Oekraïne. Ook meldt het Oekraïense leger de eerste slachtoffers in het gebied. Dat meldt NOS dinsdag.

Het Engelse persbureau Reuters laat weten dat er militaire voertuigen in Donetsk zijn op basis van getuigen. Daarnaast gaan er op Twitter en andere sociale media beelden rond van Russische legervoertuigen op Oekraïens grondgebied.

01.11 | Spoedzitting van de VN Veiligheidsraad

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties kwam maandagavond nog bijeen in een spoedzitting over de Russische erkenning van de separatistische regio’s Loehansk en Donetsk in Oost-Oekraïne. Onder meer de permanente leden Frankrijk, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk riepen maandagavond op tot zo’n spoedzitting.

Liveblog maandag 21 februari 2022

22.43 | Poetin kondigt ‘vredesmissie’ aan

Na de erkenning van de onafhankelijkheid van Donetsk en Loehansk, kondigt  Poetin een militaire “vredesmissie” aan in de twee afvallige regio’s. Poetin geeft militairen opdracht om de vrede in de twee gebieden te handhaven.

20.55 | Rusland erkent onafhankelijkheid van afvallige regio’s Oekraïne

Rusland erkent de twee afvallige pro-Russische regio’s in het oosten van het buurland Oekraïne als onafhankelijk staten. President Vladimir Poetin heeft zijn handtekening onder het besluit gezet na een lange televisietoespraak.

Door de erkenning kunnen de Russen de rebellen in de zogenoemde Volksrepublieken Donetsk en Loehansk nu openlijk gaan steunen in hun strijd tegen de Oekraïense regering in Kiev. De kans op eenheid lijkt daarmee verder weg dan ooit.

Met de erkenning van de rebellenrepubliekjes gooit Moskou olie op het vuur in de Oekraïnecrisis. Rusland wil voorkomen dat Oekraïne toetreedt tot het westerse militaire bondgenootschap NAVO. Bij een verscheurd land is dat ook vrijwel ondenkbaar.

Lees ookOlie fors duurder na Russische invasie Oekraïne, bitcoin zakt