In Italië zitten op dit moment 24 kinderen tot drie jaar samen met hun moeder in de gevangenis. Een wetsvoorstel dat in mei van dit jaar werd ingediend moet een einde maken aan de ‘schandalige’ detentie van ‘de absolute onschuldigen’.
Het parlement nam het voorstel met ruime meerderheid aan, maar voordat de Senaat er over kon stemmen, belandde de wet in een la.
Casa Circondariale Rebibbia is een grauwe kolos aan de rand van de Italiaanse hoofdstad Rome, in de vrouwenafdeling van de gevangenis zitten op dit moment 336 vrouwen.
Rebibbia is de grootste vrouwengevangenis van Europa. Het overgrote deel van de vrouwen zit voor kleine vergrijpen, meestal diefstallen. In de crèche van de gevangenis zitten nu drie moeders met in totaal vier kinderen, allemaal Roma-vrouwen. “De kinderen zijn niet blij hier”, zegt één van hen tegen een verslaggever van de krant Il Fatto Quotidiano. “Ze voelen zich opgesloten.”
De vrolijke kleuren van het zachte speelgoed contrasteren met de harde grauwe werkelijkheid. Hoge grijze muren, prikkeldraad, afgebladderde blauwe stalen deuren. Al jaren probeert de Italiaanse overheid een oplossing te zoeken voor wat innocenti assoluti zijn gaan heten, kinderen tot drie jaar die met hun moeder achter de tralies verblijven.
De laatste poging is van het linkse kamerlid Paolo Siani. In zijn wetsvoorstel pleit hij ervoor dat vrouwen met kinderen, tot zelfs zes jaar, niet de gevangenis in gaan, maar naar speciale ‘case famiglia’, een speciale detentie voor moeder en kind.
“De goede intenties zijn er meestal wel”, zegt Susanna Marietti landelijk coördinator van Antigone, een stichting die zich inzet voor de rechten van gedetineerden, aan de telefoon. “Wat meestal ontbreekt is geld. Deze keer is er wel geld vrijgemaakt.”
De afgelopen jaren zijn meerdere voorstellen gedaan om moeders met kinderen hun straf buiten de gevangenis te laten uitzitten. Maar tot nu toe zijn er slechts twee ‘case famiglia’ in heel Italië, eentje in Rome en eentje in Milaan. Ook werd bedacht dat moeders met kleine kinderen hun straf dan maar in huisarrest konden uitzitten.
“Dat werkte ook niet”, zegt Marietti. “Het gaat heel vaak om Roma-vrouwen en de barakkenkampen waar de meeste van deze vrouwen wonen, worden door de overheid niet geschikt gevonden om een straf uit te zitten.”
Het wetsvoorstel, waarin ook een verbod op voorarrest van zwangere vrouwen is opgenomen, werd eind mei met een ruime meerderheid aangenomen in de Italiaanse kamer van afgevaardigden. De wet wordt ook toegepast op vaders, als moeders overleden zijn of niet in staat om hun kinderen op te voeden.
“Het parlement wil vechten voor de rechten van alle onschuldige mensen”, zei opsteller van het wetsvoorstel Paolo Siani in zijn stemverklaring in de Kamer van Afgevaardigden. “Vooral voor de rechten van kinderen, dat is een kwestie van beschaving.”
Het wachten was op een stemming in de senaat, maar door de val van de regering Draghi in juli wordt die op de lange baan geschoven. De kans is zelfs groot dat de wet in een diepe Italiaanse la terechtkomt. “Nu is het een keuze om je kinderen bij je te houden, geen verplichting.”
Susanna Marietti van Antigone is sceptisch. “Je mag ze ook buiten de gevangenis laten bij familie.” Maar ook daar moet de overheid bepalen of de thuissituatie geschikt is en een Roma-kamp is dat vaak niet.
Kinderen kunnen ook gewoon bij hun moeder in de gevangenis slapen, maar overdag naar de crèche buiten gaan, na schooltijd naar de speeltuin of het park, zegt Marietti. “Het is een kwestie van een aantal mensen aannemen die die kinderen ’s ochtends ophalen en ’s avonds weer terug brengen. Maar daar is geen geld voor.”
In de Rebibbia gevangenis in Rome zijn het de vrijwilligers van A Roma Insieme die zich over de kinderen ontfermen. “Zoals altijd wordt alles overgelaten aan de goede wil van mensen”, klaagt Marietti van de stichting Antigone. “Het ontbreekt, zoals altijd, aan écht wil om iets te veranderen.”
Lees ookPriester Don Alberto is een YouTube-sensatie in Italië, maar 'valt kijkers niet lastig met bijbelteksten'
