Een op de vier jongeren wordt maandelijks online buitengesloten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Helpwanted in aanloop naar de Week tegen Pesten. Het overkwam ook Anna (23). Op de middelbare school werd zij zowel online als offline gepest.
Van uitlachen en buitensluiten tot een vloedgolf aan pestreacties op Instagram. Haar nummer werd zelfs gedeeld met onbekenden.
Als Anna naar de brugklas gaat, merkt ze dat klasgenoten haar raar vinden. “Ik had een paar vriendinnen, maar door anderen werden er vaak grapjes over mij gemaakt. Ik was emotioneel en huilde snel. Daardoor noemden mensen me een aansteller. Soms lachten ze als ik langsliep. Dat maakte me onzeker – ik liep altijd op mijn tenen. Een van mijn vriendinnen zei soms wel wat terug, maar het gevoel dat ik als enige buiten de boot viel bleef.
In de tweede klas ontdekte ik dat er een groepsapp bestond, genaamd 2G – alleen leuke mensen. Dat was de klas waar ik in zat, en ik was de enige die er niet in zat. Af en toe kreeg ik berichtjes doorgestuurd van mijn vriendinnen. Ze wilden dat ik op de hoogte was van wat er over me gezegd werd, maar het zorgde er voor dat ik me nog meer alleen voelde. Ik wilde me er niet te veel van aantrekken, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Het kwetste me enorm.”
Wat haatvolgen op social media met je mentale gezondheid doet: 'Je komt jezelf altijd tegen'
In haar derde schooljaar krijgt Anna een nieuwe klas. “Ik zat in de ‘populaire’. Daar werd over iedereen gelachen en geplaagd. Toch bleef ik het mikpunt. Mensen zeiden onder andere dat ik luizen had.
Op een willekeurige middag na school kreeg ik een melding van Instagram. Ik was getagd in een groepsfoto, maar stond er niet op. ‘Volgens mij hebben jullie de verkeerde getagd’, reageerde ik. Onder die reactie verzamelden zich in no time veel comments met grapjes over mij. Mensen lieten massaal een luizen-emoji achter en lachten me uit. Ze zeiden dat ik niet kon debatteren. Diezelfde dag hadden we namelijk een debat gehad.
Ik zag het gebeuren. Mijn telefoon wegleggen lukte niet. Ook al vind je het vreselijk, je blijft nieuwsgierig naar wat er nog meer wordt gezegd. Toen het pesten oversloeg naar social media, voelde het alsof het nooit ophield. Ook thuis, waar ik het superfijn had met mijn moeder en zussen, was ik er constant bang voor.”
Niet lang na de vloedgolf aan reacties op Instagram, is Anna klaar met de pispaal zijn. “In die tijd werden er regelmatig anonieme accounts op Instagram aangemaakt, waarop roddels en lelijke foto’s van mensen uit mijn jaar werden gepost. Ik was zo boos dat ik dacht: als ik zo’n account maak, dan gaat de aandacht misschien van mij af.
Ik maakte zelf zo’n account aan, totdat mensen een vermoeden kregen dat ik erachter zat. Dat heeft twee dagen geduurd. Ik gaf het toe en schaamde me. Daarna werd het pesten nog tien keer erger. Mijn nummer werd rondgestuurd in allerlei groepsapps, ook buiten school. Onbekenden stuurden de gemeenste dingen naar me. Het werd zo erg dat ik van school wisselde.
Dat was de beste beslissing die we hadden kunnen maken. Er waren toen steeds vaker momenten waarop ik dacht ‘ik trek dit niet meer’. Zonder de steun van mijn moeder en zussen weet ik niet of ik er nog was geweest.”
S10 brengt nummer uit voor Week tegen Pesten: 'Vangt de eenzaamheid en het verdriet'
Op de nieuwe school gaat het beter met Anna. “Ik vond snel mijn plek en ontmoette op de eerste dag mijn beste vriendin. Natuurlijk gingen er nog rare verhalen rond. Dat ik als veertienjarige van school was gestuurd omdat ik drugsverslaafd zou zijn, bijvoorbeeld. Maar de sfeer was opener, minder materialistisch. Op mijn oude school hoorde je er niet bij als je geen dure merkkleding droeg. Op mijn nieuwe school mocht je gewoon jezelf zijn.
Ik heb de afgelopen jaren nog af en toe contact gehad met mensen van mijn eerste middelbare school. Dan vroegen ze ineens: ‘Hoe gaat het eigenlijk met je?’. Laatst kwam ik een jongen tegen die me vroeger heel erg gepest heeft. Hij deed overdreven aardig. Dan denk ik vooral: jij weet heel goed wat je hebt gedaan. Maar ik voel er weinig meer bij.”
Daar heeft Anna wel jaren aan therapie voor nodig gehad. “Het pesten zorgde rond mijn twintigste voor veel sociale angst. Ik was lang bang dat niemand me leuk vond. In gezelschappen lette ik voortdurend op signalen dat mensen mij niet weg wensten, in plaats van te geloven dat ze me er wél graag bij wilden hebben. Dat is pas verbeterd toen ik in therapie ging. Het gaat nu veel beter, maar ik blijf gevoeliger voor afwijzing.
Als ik terugkijk op mijn middelbareschooltijd vind ik dat jonge meisje vooral zielig. Ik had niets verkeerd gedaan, maar ik was zo onzeker om wie ik was. En het stomme (maar ook goede) is: ik ben nog steeds dezelfde persoon. Toen ik ouder werd, vonden mensen me er volgens mij ineens ‘leuker uitzien’. Ineens deden anderen wél aardig. Terwijl ik niks veranderd ben. Dat laat zien dat pesten vaak nergens op slaat.
Ik vind het nu supertof als iemand helemaal zichzelf is. Uiteindelijk kom je vanzelf mensen tegen die je accepteren zoals je bent. En ik ben heel dankbaar dat ik nu de juiste mensen om me heen heb.”
In samenwerking met Stichting School & Veiligheid en Dr. Remco Spithoven van Hogeschool Saxion, deed Helpwanted onderzoek naar het aantal jongeren (10-20 jaar) dat te maken kreeg met online buitensluiting.
📈 Bij liefst één op de vier jongeren (23 procent) gebeurt dit minstens één keer per maand.
📈 42 procent kampt hierdoor met gevoelens van verdriet, 35 procent met boosheid en 30 procent met eenzaamheid.
📈 Ongeveer een kwart van de jongeren (25 procent) voelt zich door online uitsluiting regelmatig depressief of down.
📈 Slechts 28 procent van jongeren die dit meemaakt, zoekt uiteindelijk hulp.
📈 Het merendeel (41 procent) weet niet waar ze terechtkunnen wanneer ze online buitengesloten worden.
Krijg jij te maken met online buitensluiting en wil je hier graag over praten? KPN deelt verschillende hulpinstanties waarbij je kunt aankloppen.
Nora (18) werd op school gepest: 'Ik wil kinderen meegeven dat het beter wordt'
