Het bruto uurloon van vrouwen ligt gemiddeld 13,2 procent lager dan dat van mannen in Nederland. Vanaf vandaag – Equal Pay Day – werk je daarom omgerekend als vrouw (figuurlijk gezien) de rest van het jaar voor niks. Maar wat kun je doen als jij slachtoffer bent van de loonkloof?
“Het College voor de Rechten van de Mens oordeelde dat er sprake is van discriminatie. Dat geeft hoop”, zegt arbeidsrechtadvocaat Aylin Selamet van het Eindhovense advocatenkantoor Law & More.
Voor hetzelfde werk 1.000 euro per maand minder verdienen dan een minder ervaren mannelijke collega: het overkwam Mirjam Admiraal. Zij werkte bij Wehkamp en kwam er bij toeval achter dat haar mannelijke collega flink meer verdiende dan zij. Toen ze dat aangaf bij haar leidinggevende, werd haar eerst beloofd dat haar salaris gelijk getrokken zou worden. Maar een paar dagen later werd haar contract niet verlengd omdat Mirjam ‘niet goed zou functioneren’.
Ze kreeg een burn-out, raakte werkloos en spande een rechtszaak aan tegen het bedrijf. In eerste instantie verloor ze de rechtszaak, maar het College voor de Rechten van de Mens oordeelde wel dat Wehkamp zich schuldig had gemaakt aan discriminatie door ongelijke beloningen. Het bedrijf besloot daarna, vóór de uitspraak van het hoger beroep, de zaak te schikken en Mirjam een bedrag van 113.000 euro te betalen ter compensatie voor het salarisverschil én ontslagvergoeding.
Een verschil van 1.000 euro per maand is erg extreem, maar toch komt het vaker voor dat vrouwen minder verdienen dan een man in dezelfde functie. Het probleem is vaak alleen dat ze dat niet weten. “In het geval van Wehkamp sprak het slachtoffer er toevallig over met haar collega”, zegt Aylin Selamet. “Maar voor hetzelfde geld was ze er nooit achter gekomen.”
Uit onderzoek van vacaturesite Indeed blijkt dat slechts 48 procent van alle Nederlandse vacatures salarisinformatie bevat. Niet altijd omdat werkgevers deze informatie (nog) niet willen delen, maar ook omdat bijna de helft van de werkgevers het salaris nog niet heeft bepaald op het moment van het plaatsen van de vacature. Er is dus vaak salarisonderhandeling mogelijk. En hoewel vrouwen niet minder vaak over salaris onderhandelen dan mannen, slagen zij er wel minder vaak in.
Het Europees Parlement werkt op dit moment aan nieuwe wetgeving die werkgevers verplicht transparant te zijn over salarissen, om zo de loonkloof aan te pakken.
Lees ookMan verdient nog altijd meer dan vrouw, vooral in bedrijfsleven weinig veranderd
In Nederland is wettelijk vastgelegd dat de werkgever geen onderscheid mag maken tussen mannen en vrouwen bij beloning en arbeidsvoorwaarden. Als je weet of vermoedt dat een mannelijke collega meer verdient dan jij als vrouw, en daar geen andere verklaringen voor zijn, raadt Aylin Selamet dan ook aan actie te ondernemen.
De eerste stap in het aankaarten van een mogelijk onterecht salarisverschil, is in gesprek gaan over de loonkloof binnen je bedrijf zelf, vertelt Aylin Selamet. “Probeer te begrijpen waar het verschil vandaan komt. Misschien is er toch sprake van een ander opleidingsniveau of verschil in ervaring, leeftijd of functie. Dat kunnen verklaringen zijn voor een verschil in loon. Als voorbereiding op interne gesprekken kun je eventueel met een advocaat spreken voor advies. Maar als je de oplossing meteen buiten het bedrijf gaat zoeken, is er een risico op een verstoorde arbeidsrelatie.”
Geeft het bedrijf geen openheid of geen oplossing, dan kun je wel overwegen juridische stappen te ondernemen. “Als je een advocaat neemt, zal diegene vaak eerst een brief naar het bedrijf sturen over de situatie. Wordt daar niet op gereageerd, dan kan de advocaat verdere juridische stappen ondernemen, zoals een rechtszaak aanspannen.”
Lees ookOnderzoek: aanvullend ouderschapsverlof verkleint tijdelijk loonkloof
Het is niet met zekerheid te zeggen of je die rechtszaak ook altijd zult winnen als vrouw, legt Aylin Selamet uit. “Er spelen vaak veel factoren mee. Je moet altijd de verschillen en overeenkomsten tussen twee werknemers afwegen. Maar als je er zeker van bent dat jij toch echt meer zou moeten verdienen dan een mannelijke collega, bijvoorbeeld omdat je meer kennis hebt en ook nog langer in dienst bent, dan is de kans groot dat je gelijk zult krijgen.”
Een rechter kan dan oordelen dat je salaris moet worden verhoogd. Ook is een schadevergoeding gebruikelijk in dit soort zaken. “Vooral als je gezondheid op het spel staat. De mevrouw in de zaak tegen Wehkamp kreeg een burn-out; dat verhoogt ook de schadevergoeding.” Ook kan er in sommige gevallen een proceskostenvergoeding worden gevraagd. In dat geval betaalt het bedrijf ook de kosten die jij hebt gemaakt voor het betrekken van een advocaat.
Omdat de zaak is geschikt tussen de partijen, en de rechter dus geen uitspraak meer heeft gedaan, schept dit niet per se een juridisch precedent. Toch denkt advocaat Aylin Selamet dat de zaak wel kan helpen in het dichten van de loonkloof. “Als ik nu een soortgelijke zaak zou krijgen, zou ik zeker naar de situatie met Wehkamp verwijzen. Het College voor de Rechten van de Mens oordeelde immers dat het discriminatie is, en dat zegt wel wat.”
Ook denkt Aylin Selamet dat het hoge schikkingsbedrag andere werkgevers kan afschrikken werknemers verschillende salarissen te geven. “Maar ik hoop vooral dat deze zaak vrouwen moed geeft. Als je het vermoeden hebt dat een mannelijke collega onterecht meer verdient dan jij, moet je niet zomaar opgeven, maar doorzetten totdat je krijgt wat je echt verdient.”
Lees ookArden Cho uit 'Teen Wolf' kreeg helft minder salaris aangeboden dan medespelers
