Opvallend

Want opvallend is het wel, dat deze reclame – slechts een dag nadat-ie voor het eerst online te zien was – al zo in het nieuws is. In haar column in het AD schrijft Nynke de Jong erover: ‘Ik zou willen dat dit geen nieuws was.’ Daarmee slaat ze de spijker op zijn kop, want inderdaad: als dit geen nieuws is, zou dat betekenen dat deze reclame niet meer opvalt. Dat een same-sex koppel in een video niet meer afwijkend is.

Het feit dat heteronormativiteit heet

Dat is namelijk precies waarom de reclame nu wél in het nieuws is. Hij is afwijkend. Het grootste deel van alles wat we zien, horen en lezen in ons leven bevat namelijk heteroseksuele koppels. Een standaard liefdesverhaal bevat een man en een vrouw, en die zijn verliefd, of worden dat. Uiteraard is daar niks mis mee. Het gevaar zit ‘m er echter in dat kijkers alleen dít als normaal beschouwen, omdat het beeld van twéé mannen of twéé vrouwen veel minder voorkomend is.

Erbij horen

Als je opgroeit en begint te ontdekken dat je gevoelens hebt voor mensen van hetzelfde geslacht, kan zo’n reclame als die van de NS veel voor je doen. Laat ik het omdraaien: als je opgroeit en begint te ontdekken dat je gevoelens hebt voor mensen van hetzelfde geslacht, en je komt in reclames, films en boeken alleen maar koppels van twee verschillende geslachten tegen, word je bevestigd in de gedachte dat je afwijkt. Het gemiddelde kind wil niets liever dan erbij horen, net zo ‘normaal’ zijn als alle anderen in zijn of haar klas, en als je gay bent werkt dat niet bepaald mee.

Je geheim omarmen

De trotsheid waarmee ik mijn eigen geaardheid nu uitdraag, had ik me in mijn tienerjaren niet voor kunnen stellen. Ook ik wilde destijds vooral niet afwijken. Tot het moment dat je uit de kast komt, hou je je geaardheid geheim, en dat is niet voor niets. Het is iets waarvan ik niet wilde dat andere mensen het wisten. Totdat het moment daar was waarop ik besefte dat het iets blijvends was en ik het niet alleen zou moeten accepteren, maar ook moeten omarmen.

Niet alleen

Voor de gemiddelde niet-heteroseksuele puber betekenen reclames als die van de NS meer dan je je kunt voorstellen als je zelf niet gay bent. Dat je op landelijke televisie, tussen de programma’s die jij of je ouders of broertjes of zusjes kijken door, herhaaldelijk een filmpje ziet waarin twee vrouwen zich tot elkaar aangetrokken voelen – dat zorgt ervoor dat je wéét dat je niet de enige bent. Dat je misschien anders bent dan je klasgenoot (of je ouders of broer of zus), maar dat er meer mensen zijn zoals jij.

Onnodig? Verre van

Natuurlijk zullen er mensen zijn die denken dat dit niet meer nodig is. Dezelfde mensen die elk jaar roepen dat Pride niet meer nodig is. Ik kan nu nog eens vijfhonderd woorden wijden aan waarom zij ongelijk hebben, maar in plaats daarvan noem ik alleen één andere reclame met same-sex koppels die dit jaar uitkwam. Die van SuitSupply. Je kunt je alle ophef die die reclame veroorzaakte vast nog herinneren. Op de dag dat zo’n ophef ooit volledig uitblijft (want er zullen ongetwijfeld mensen zijn die ook de NS-reclame aanstootgevend vinden)… ook dán moet dit soort commercials gemaakt blijven worden. Alleen komen ze dan hopelijk niet meer in het nieuws.

Lees ook
Waarom zanger Troye Sivan op zijn 23e al een onmisbaar LHBT-icoon is