Over ‘De Klap’ is al genoeg geschreven. Dat ga ik hier niet overdoen. De discussies erover gaan nog steeds door. In de wirwar van woorden, beschuldigingen, racisme, tribalisme en vergoelijking van geweld, viel een zinnetje me op: ‘de eer van de vrouw’ zou zijn verdedigd.
Als mensen beginnen over ‘de eer van de vrouw’ is het oppassen geblazen en kun je beter snel wegwezen. Het is soms maar een kleine stap van ‘de eer van de vrouw’ naar ‘is dat rokje niet kort?’ De eer van de vrouw en ‘zo hoor je je niet te gedragen’. De eer van de vrouw en een klap voor je harses. De eer van de vrouw en misselijkmakend geweld.
Meestal is dat geweld gericht tegen vrouwen, want hoe harder mensen beweren dat de eer van de vrouw in het geding is, hoe groter de onderdrukking van de vrouw. Die eer gaat dan ook nooit om de vrouwen zelf of hun veiligheid, maar om die van mannen. Kleine mannen, snel gekrenkte mannen die hun trots denken te halen uit de vrouwen in hun leven: door hen kort te houden en onder de duim. De eer van de vrouw gaat over de zogenaamde eer van de man en de manier waarop hij die denkt te bewijzen, respect ervoor af te dwingen.
Net zo luid klonk onder de fans van De Klap het argument dat De Vrouw was gekrenkt. In één adem door stampten die fans op de gevoelens van een ieder die het niet met hen eens was. Gekrenktheid is kennelijk een privilege waar niet iedereen recht op heeft.
De fans ontpopten zich als online soldaten. Terwijl ik gebiologeerd de tweets en artikelen las, besefte ik dat het voetvolk nog gewoon bestaat. Vroeger waren dat de gewone jongens en mannen die als eerste geslachtofferd werden in oorlogen, terwijl de elite veilig in bunkers verbleef. Nu zijn dat de mensen die hun ziel en zaligheid stoppen in het verdedigen van multimiljonairs die zich verschansen in hun villa’s nippend aan de roze champagne. Het is eigenlijk heel sneu, hoe ver mensen willen gaan voor idolen die niet van hun bestaan weten en niks om hen geven.
Maar terug naar die gekrenktheid. Het valt me de laatste jaren op dat veel mensen serieus verwachten dat de rest van wereld niet alleen op de hoogte is van hun persoonlijke situatie, maar dat ze ook eisen dat iedereen daarmee rekening houdt. Dat is onmogelijk. Een pijnvrij leven is geen recht en ook niet haalbaar.
De wereld is geen gewatteerde kamer met matrassen op de vloer, aan het plafond en tegen de muur zodat je je nergens aan kunt stoten. De wereld is hard. Het is één groot parcours met verschillen, obstakels, tegenslagen, uitdagingen. Sommigen vallen vaker dan dat ze weer opstaan. Het leven is voor de meeste mensen overleven. En tussen dat overleven door, zijn er de mooie momenten die het allemaal waard maken. Daar doen we het voor.
Wie een beetje ongeschonden de jaren door wil komen, leert zijn schouders op te halen, te negeren, relativeren en lachen. Humor kan de grootste taboes openbreken, de ergste pijn verlichten. Humor is ontregelend en ontwapenend. En zo kom ik toch nog via De Klap bij De Grap.
Ik zag mensen betogen dat er grenzen zijn aan humor en dat je niet zomaar alles kunt zeggen. Dat de grap smakeloos was. Maar om hem onsmakelijk te vinden, moet je eerst op de hoogte zijn van de persoonlijke situatie van de betrokkene. Dan blijft over de relativering en de zelfspot. Die zijn essentieel, want ze helpen om dingen te verdragen en om een incident als incident te zien, in plaats van een cultureel verschijnsel of een rassenkwestie.
Dat is het laatste punt wat ik erover wil maken. We moeten echt leren om mensen als individu te zien en hun daden als individuele acties zonder hele gemeenschappen er met de haren bij te te slepen. De Klap was niet erg omdat de dader zwart is, maar omdat de klap erg was.
