In films wordt oorlog vaak nog als iets heroïsch voorgesteld. Met helden en boeven, goed en kwaad en een happy end. De realiteit is anders. Oorlog betekent angst, geweld, verlies en de totale ontwrichting van samenlevingen.
Een bom is niet zomaar een gat in de grond, maar een krater in de toekomst van mensen. Oorlog is verderf en pure horror. Daar is niks heldhaftig of romantisch aan.
Toch ontlenen dictators er op de een of andere manier iedere keer weer hun zogenaamde mannelijkheid aan. Nu weer Poetin die een oorlog is begonnen tegen Oekraïne.
Zijn speech waarin hij de oorlog bekendmaakte, was een schoolvoorbeeld van een despoot op hol. Hij was enerzijds ijzingwekkend door de kille, berekenende toon. Anderzijds was die op een vreemde manier geruststellend, omdat ‘ie me aan de toespraken deed denken van andere dictators vlak voor hun val.
De enorme grootspraak, de dreigementen. Politiek leiders nemen dan wel de beslissingen, maar het zijn de mensen op de grond die de oorlogen moeten voeren, de klappen opvangen en alle ellende ondergaan. Een oorlog kun je alleen effectief voeren als je het leger en de mensen achter je hebt. Zonder hen ben je nergens. We vergeten het te vaak, maar mensen, zeker als ze verenigd zijn, kunnen de grootste onderdrukkers verjagen en het politieke tij keren.
Na de beelden van de eerste bombardementen, verschenen die van mensen in Rusland die protesteerden tegen de oorlog. Weer werden er demonstranten door de politie meegevoerd, maar de mensenmassa liet zich niet ontmoedigen. In Moskou, Sint Petersburg en andere steden, lieten ze weten dat de oorlog niet in hun naam is. In een land waar tegenstanders zonder aarzeling uit de weg geruimd worden, getuigt dat van een ongekende moed.
Schrijvers, regisseurs, journalisten, politici tekenden stukken waarin ze Poetins oorlog veroordelen. In een land waarin critici de dood vinden, getuigt dat van een indrukwekkende moed.
Op Twitter zag ik een foto van een Russische eenheidsleider die zich had overgegeven samen met zijn soldaten, omdat ze geen mensen wilden doden. Nu moet je altijd voorzichtig zijn met zulke berichten, maar als het waar is, getuigt het van een ontroerende moed.
Terwijl Europese en Amerikaanse politici het bij woorden en mogelijke sancties houden, zijn het de mensen in Rusland zelf die met lijf en leden in opstand komen tegen deze zinloze oorlog.
Daar ligt de echte kracht en hoop in deze afschuwelijke crisis. Niet in politici die om de hete brij heen draaien en allerlei belangen afwegen, maar in gewone mensen die het geweld en de vijandschap zat zijn.
Het is genoeg geweest. We moeten echt af van al die politieke schurken die denken dat de wereld van hen is en dat zij met burgers kunnen doen en laten wat ze willen.
'Hoe harder mensen solidariteit roepen, hoe holler het klinkt'
