We hebben het allemaal wel eens: ’s nachts piekeren over die mislukte grap of de belangrijke presentatie die je morgen hebt. Maar waarom kunnen we onze gedachten niet gewoon uitzetten? Wij hebben het uitgezocht.
Dit is hoe je er vanaf komt.
Waarom je ’s nachts niet naar je gedachten moet luisteren (het kan zelfs slecht voor je zijn)
Stressmodus
Piekeren hoort er nou eenmaal bij, en het gebeurt vaak vooral in de avond. Voor we gaan slapen nemen onze hersenen de gebeurtenissen van de dag door – dit heet neurale herhaling (NPOKennis). Daardoor herinner je je weer goed het awkward moment met je schoonmoeder of die presentatie die je hebt gegeven. Overdag hebben we meestal afleiding: werk, telefoon en vrienden met wie je kunt praten. ’s Nachts is die afleiding weg en heb je tijd en ruimte om zelf in die gedachten te blijven hangen.
Daarnaast is onze prefrontale cortex minder actief in de avond – omdat we dan moe zijn, schrijft psycholoog Sanne Rienks op psycholoog.nl. De prefrontale cortex is het deel in de hersenen dat ons helpt relativeren en het kan emoties en gedachtes afremmen.
Maar je amygdala blijft wel actief. Dit deel in de hersenen zorgt voor het reguleren van stress en angst. Je kan dan, zonder reden, in een stressmodus blijven hangen (Flair). De gedachten worden niet meer geremd en je emoties worden heftiger, plus: je bent angstiger en gestrest. Het lijkt dus veel heftiger in je hoofd, dan dat het echt is.
Tips & tricks
Charlotte Sleurs, hersenwetenschapper van Universiteit Tilburg, legt in een video van Universiteit van Nederland uit dat piekeren slecht voor je hersenen is; het kan namelijk ervoor zorgen dat je hersenen krimpen. Maar no worries: dit gebeurt alleen bij chronisch piekeren. En met deze tips leer je er beter mee omgaan.
💤 Schrijf je zorgen van je af. Probeer je piekerprobleem op te schrijven, zo houd je de gedachten niet vast.
💤 Bedenk bij jezelf: wat is het ergste dat kan gebeuren? Probeer weer te relativeren. Denk bijvoorbeeld in oplossingen, en als er geen oplossing is: probeer het los te laten.
💤 Beweging helpt je gedachten beter te relativeren. Zorg dat je overdag genoeg beweegt en ontspant, dan val je makkelijker in slaap.
💤 Vermijd je telefoon of andere schermen een uur voordat je gaat slapen. Het blauwe licht kan ervoor zorgen dat je minder goed in slaap valt. Probeer dan wat yoga te doen of te mediteren.
💤 En ja, dat glaasje warme melk kan je ook blijven drinken om beter in slaap te kunnen vallen. Hoewel er geen wetenschappelijk onderzoek is gedaan, lijkt het zeker te helpen bij sommige mensen: we love een goed placebo-effect.
Onthoud wel: piekeren is heel normaal en zal nooit helemaal weggaan.
Kampioen in piekeren? Zo doorbreek je de cirkel van overdenken
