Bijna de helft van alle Nederlanders voelt zich eenzaam – en ook in andere landen is het een probleem. De World Health Organization (WHO) noemde het in 2023 zelfs een wereldwijde bedreiging voor de volksgezondheid.
'Eenzaamheid kan net zo slecht zijn als 15 sigaretten per dag roken'
Zij benadrukken de gevolgen die eenzaamheid kan hebben op onze gezondheid.
Dit artikel is onderdeel van ons dossier over eenzaamheid. Meer weten?
Eenzaamheid in Nederland
Sinds 25 jaar meten we eenzaamheid in Nederland. “Waarom? Omdat het ervaren van eenzaamheid grote gevolgen kan hebben voor je gezondheid”, vertelt hoogleraar Anja Machielse aan LINDA. Zij is lid van de wetenschappelijke adviescommissie van het Ministerie van VWS om de aanpak van eenzaamheid in Nederland te begeleiden.
En de cijfers van deze onderzoeken liegen er niet om. Bijna de helft van alle Nederlanders (49 procent) voelt zich eenzaam. Onder jongeren neemt het aantal eenzamen toe: de meesten leven in de stedelijke regio’s. “We zagen dit aantal al toenemen voor de coronaperiode. En dit aantal stijgt nog steeds”, vertelt Machielse. De cijfers zijn best shocking: bijna de helft van alle jongeren tussen de 19 en 34 jaar voelt zich eenzaam, hiervan voelt 15 procent zich zelfs sterk eenzaam.
Waar dat mee te maken heeft? Onder andere met de komst van social media en het ‘constant aanstaan’, licht ze toe. Jongeren zijn bovendien nog zoekende naar hun identiteit, waardoor ze soms meegaan in activiteiten of ideeën omdat ze erbij willen horen, ondanks dat ze daar helemaal geen zin in hebben. Daardoor raken ze het contact met zichzelf kwijt. “Wat voor persoon wil ik zijn en wat voor vrienden wil ik? Als je het gevoel krijgt dat je niet voldoet aan de normen, kun je je heel eenzaam voelen”, vertelt Machielse. “Je moet wel heel stevig in je schoenen staan om te kiezen wat bij je past.”
Onderzoek van de WHO
Terug naar het onderzoek van WHO. Net na de pandemie trok de organisatie aan de bel. In het verslag Our Epidemic of Loneliness and Isolation omschrijven ze eenzaamheid als een dringend probleem voor de samenleving. Niet alleen in Westerse landen, maar ook wereldwijd. Het speelt onder alle generaties, en voor iedereen kan het schadelijke gevolgen hebben.
De WHO baseert hun verslag op tientallen jaren aan onderzoek. Conclusies zijn getrokken uit de wetenschappelijke disciplines sociologie, psychologie, neurowetenschappen, politicologie, economie en volksgezondheid. Hieronder zie je de indrukwekkendste conclusies opgesomd.
Het verslag van de WHO zet de volgende risico’s op een rij:
📈 Eenzaamheid kan net zo slecht voor je gezondheid zijn als het roken van vijftien sigaretten per dag.
📈 Eenzaamheid en sociaal isolement verhogen het risico op vroegtijdig overlijden met respectievelijk 26 procent en 29 procent.
📈 Eenzaamheid brengt meer gezondheidsrisico’s met zich mee dan obesitas of een tekort aan beweging.
📈 Bij ouderen gaat eenzaamheid gepaard met een vijftig procent hoger risico op het ontwikkelen van dementie.
📈 Onvoldoende sociale verbinding verhoogt het risico op ziekten, waaronder een 29 procent hoger risico op hartaandoeningen en een 32 procent hoger risico op een beroerte.
📈 Jongeren die zich eenzaam voelen op school, hebben een grotere kans om hun studie af te breken.
📈 Eenzaamheid kan leiden tot een gevoel van vervreemding, minder werkplezier en mindere prestaties.
📈 Eenzaamheid wordt geassocieerd met een verhoogd risico op angst en depressie.
📈 Een gebrek aan sociaal contact kan de vatbaarheid voor virussen en luchtwegaandoeningen vergroten.
Eenzaamheidsdossier
Als jij je weleens eenzaam voelt is dat dus helemaal niet gek. Oók als je in een relatie zit, veel vrienden hebt of genoeg sociale activiteiten onderneemt, kun je je eenzaam voelen. Het is er in veel vormen. Om daar meer begrip voor te krijgen en vooral om te laten zien dat het niet gek is om je soms alleen te voelen, zijn we het online dossier Eenzaamheid gestart. Hierin lees je verschillende verhalen rondom dit onderwerp waardoor jij je misschien minder alleen voelt. Je vindt het dossier hier.
Demi heeft 1 procent kans op kind na kanker: 'Ben jaloers op vriendinnen'
