Teamgenoten, maar bovenal vrienden Bas van Loon (34) en Nikki Baggerman (27) kregen beiden een hartstilstand op het voetbalveld. In hun boek Voetbalhart schrijven de twee openhartig over wat hen is overkomen, en hoe belangrijk medische hulpverlening is.
“Het is zo’n intens traject, en het is heel bijzonder dat we dat samen hebben kunnen doen”, vertellen Bas en Nikki aan LINDA.
Ze leidden naar eigen zeggen een ‘normaal mensenleven’: een fulltimebaan, een vriendin en daarnaast voetballen als hobby. “Geen vuiltje aan de lucht, eigenlijk”, zegt Nikki. “Lekker bezig met je lichaam, en de koning te rijk.”
Dat verandert op 16 augustus 2022, wanneer Bas – op zijn eerste dag als trainer bij Achilles Veen – tijdens de voorbereiding van de warming-up ten val komt. “Ik stond meteen weer op en riep, of beter gezegd brabbelde, nog iets naar de jongens”, vertelt Bas. Direct daarna valt hij opnieuw. “Iedereen zag dat het niet zomaar een val was.”
De ernst van de situatie is meteen duidelijk. “Er zat gelukkig een verzorger langs de kant die precies wist wat hij moest doen in zo’n geval.” Hij herkent dat het om een hartstilstand gaat en begint Bas direct te reanimeren. “Hij vroeg de jongens om hulp te roepen.” Een van deze jongens is Nikki. “Er renden jongens in blinde paniek rond en riepen ‘AED, AED!’. In een reflex ben ik meteen naar de Jumbo om de hoek gerend. Ik had geen idee waar de AED (Automatische Externe Defibrillator, red.) hing. Ook niet dat er gewoon één op de club aanwezig was.”
Eenmaal terug op de club is er al een andere AED in gebruik. Pas dan ziet Nikki dat het zijn kameraad Bas is die op het veld ligt. “Het is sowieso heftig om iemand in zo’n toestand te zien liggen, maar als het dan je maat is, maakt dat het extra zwaar.”
AED is cruciaal bij een hartstilstand, maar komt vaak te laat
Dat het anderhalf jaar later – op 9 mei 2024 – opnieuw gebeurt, dit keer bij Nikki, is bijna niet te geloven. Het is de dag van de bekerfinale van Achilles Veen tegen het Zeeuwse VV Goes. Een belangrijke wedstrijd voor het hele team, en zeker voor assistent-trainer Bas en aanvoerder Nikki.
Nikki kan zich de dag nog goed herinneren. “Ik weet nog wat ik die ochtend had gegeten, en alles tot het gebeurde.” De ploeg van Nikki staat in de 24e minuut 2-0 voor, wanneer hij plotseling licht in zijn hoofd wordt. “Ik ga dadelijk wel even naar de kant toe en daar gooi ik een bidon met water in mijn gezicht en dan ben ik er wel weer, dacht ik”, vertelt Nikki.
“Voor ik het wist, werd ik wakker. Ik was vrij helder. Er stonden allerlei mensen met paniek om me heen. Ik weet nog dat ik dacht: jongens, wat zijn we aan het doen? Doe even niet zo paniekerig, het komt wel goed.” Totdat hem wordt verteld dat er wel degelijk reden was voor paniek: hij was zojuist gereanimeerd. “Je kunt je niet voorstellen wat voor impact het heeft als iemand dat tegen je zegt.”
Bas ziet voor zijn neus hoe Nikki naar de grond gaat, op dezelfde manier als hij in de zomer van 2022. “De dag van mijn hartstilstand is voor mij een zwart gat. Ik heb die film, van hoe het allemaal is gegaan, terug proberen te halen aan de hand van de verhalen van anderen. Nu werd die film recht voor mijn neus afgespeeld”, vertelt Bas.
“Ik had meteen door dat hier hetzelfde gebeurde als destijds bij mij, los van het feit dat het veel heftiger is als je je vriend daar ziet liggen en merkt dat het mis is. Dat was klap één. Klap twee was dat ik direct terugging naar mijn eigen ervaring.” Het is ongelofelijk dat het uitgerekend zijn maatje overkomt. “Het zou een slechte film zijn als je het uitschrijft.”
Daniëlle moest reanimeren: 'Er was geen ademhaling, geen pols, geen bewustzijn'
In de periode na zijn hartstilstand houdt Bas zich groot, althans, hij doet alsof. Daarmee houdt hij niet alleen zichzelf voor de gek, maar ook zijn omgeving. “Lange tijd durfde ik er niet aan toe te geven dat het echt gebeurd was, en hoe slecht ik me achteraf voelde. Ik dacht: als ik dat eenmaal toelaat, wordt het alleen maar erger.”
Maar de gevoelens stapelen zich op, en Bas kan er niet meer omheen. Hij zoekt hulp bij een medisch psycholoog. “Dat heeft me enorm geholpen. Achteraf gezien had ik dat eerder moeten doen, maar dat durfde ik gewoon niet.”
Bas wil er alles aan doen om te voorkomen dat Nikki dezelfde fout maakt. “Ik had inmiddels voor mezelf erkend dat je kop in het zand steken en je groter voordoen dan je bent, niet de oplossing is. Ik wilde hem daarvoor behoeden.” Nikki bevestigt dat: “Dat heeft hij heel duidelijk gedaan, kan ik je vertellen”, zegt hij met een lach.
Tekst gaat verder onder het bericht.
Dit bericht op Instagram bekijken
Nikki had geen idee dat Bas zo worstelde met de nasleep van zijn hartstilstand. “Ik wist wel dat hij er last van had. Hij deelde – voor mijn gevoel – ook wel iets meer met mij dan met de andere jongens uit het team, maar de echte impact daarvan heb ik nooit geweten.”
Dat komt pas na zijn eigen ervaring, en het verandert hun vriendschap voorgoed. “Hoe goed je dit ook probeert uit te leggen aan iemand, je kunt je dat niet voorstellen. We delen niet alleen wat we hebben meegemaakt, maar ook een uniek herstelproces. Er bestaat geen handleiding voor, geen goed of fout. Het is zo’n intens traject, en het is heel bijzonder dat we dat samen hebben kunnen doen.”
Na zijn hartstilstand, moet Bas tien dagen in het ziekenhuis blijven. Nikki zelfs negentien. Dagen vol onderzoek, frustratie, verdriet en onzekerheid. “Toch ook wel angst”, geeft Nikki toe. “Ik kreeg voortdurend positieve uitslagen. Maar bij elke goede uitslag werd ik juist angstiger. Ze vonden niets, terwijl er toch duidelijk iets was gebeurd. Je wilt eigenlijk niet dat ze iets vinden, maar als ze niets vinden, voelt dat ook niet goed.”
Voor Bas is het alsof hij zijn tijd in het ziekenhuis herbeleeft, maar dan als toeschouwer. “In het begin vond ik dat wel confronterend, maar ik wilde mijn kennis en ervaring heel graag delen met Nikki, om hem te helpen.” Pas later realiseert hij zich dat hij daarmee ook zichzelf helpt. “Al snel merkte ik hoe fijn het was om er met Nikki over te praten. Dat hij me begreep. Om herkenning te geven, maar ook te krijgen.”
Het is nu iets meer dan een jaar geleden dat Nikki een hartstilstand kreeg. “Sinds die dag heb ik het gevoel dat het elk moment opnieuw kan gebeuren. Die angst heb ik tot op de dag van vandaag nog steeds. Alleen de intensiteit is iets afgenomen. Maar als ik nu iets voel in mijn hoofd, denk ik meteen: het gebeurt weer. Wat dat betreft, ben ik nu heel onzeker en bang dat mijn lichaam opnieuw faalt.”
Bas heeft het inmiddels wat beter een plek kunnen geven, maar herkent zich in de woorden van Nikki. “Die angst, twijfel en het (gebrek aan) vertrouwen in je lijf herken ik heel erg. Dat wordt met tijd wel minder, maar het zal nooit helemaal verdwijnen.”
Irene (51) redde haar partner door reanimatie, maar zat nog dagenlang in spanning: 'Hij werd niet wakker'
In hun boek Voetbalhart schrijven de vrienden openhartig over wat hen is overkomen, en pleiten ze voor meer medische hulpverlening en AED’s in de sportwereld. “Het feit dat wij dit interview kunnen doen, is maar aan één ding te danken: dat er op de plekken waar het gebeurde mensen aanwezig waren die wisten wat ze moesten doen, en dat er een AED beschikbaar was. Dat is de enige reden dat wij hier nog zijn. Dat zegt alles over hoe belangrijk dat is.”
Ze hopen mensen aan het denken te zetten met hun boek. “Je hoopt natuurlijk dat het nooit fout gaat, maar het is wel goed als mensen nadenken over wat je kunt doen in zo’n situatie. Alleen al weten waar een AED hangt, kan het verschil maken.”
Dat het leven van de jonge voetballers voorgoed is veranderd, staat vast. Nikki: “Hiervoor was ik vrij zelfverzekerd en dacht ik niet vaak na over dingen. Zeker niet over mijn gezondheid. Dat is nu wel anders.”
Het heeft ook een positieve kant. “Als ik nu ergens van geniet, geniet ik voor mijn gevoel honderd keer intenser. Als ik Bas met zijn kinderen zie spelen, kan ik minutenlang huilen. En dan denkt iedereen: wat is hij nu aan het doen? Maar dat komt doordat ik zo aan het genieten ben. Dat ik dit nog mag meemaken. En dat Bas dit nog mag meemaken.”
Bas sluit zich daarbij aan. “Vroeger was ik altijd bezig met later en morgen. Nu sta ik stil bij elke dag en geniet ik van alles om me heen. Zeker van de kleine dingen. Vandaag is belangrijker geworden dan morgen.”
Het is duidelijk dat de twee veel om elkaar geven. Dat is zelfs voelbaar aan de telefoon. Aan het einde van het boek lees je de woorden: ‘Zonder onze hartproblemen was onze vriendschap nooit zo sterk geweest.’ Nikki lacht: “Was anders ook nog steeds wel gezellig geweest, hoor.”
Ze praten liever niet over zichzelf, maar over elkaar praten lukt hen moeiteloos. “Ik hoop voor Nikki dat hij steeds meer het vertrouwen terugkrijgt in zijn lijf. Als hij zo doorgaat, komt dat goed.” Nikki – weer met die lach: “Mooi hè, dat hij alleen over mij praat – en ik over hem.”
Het boek ‘Voetbalhart’ ligt sinds 11 juni in de winkels.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Kim was 25 toen ze een hartstilstand kreeg: 'Mijn klachten werden niet op tijd herkend'
