Tranen
Terwijl ik uitkijk over zee, dwalen mijn gedachten af naar de beelden uit de krant van afgelopen weken. De beelden van vaders die krampachtig hun kinderen vasthouden als ze uit een bootje klimmen, lichamen die zijn aangespoeld op het strand, een moeder in het water die probeert het hoofdje van haar baby boven water te houden. Vooral dat laatste beeld zorgt ervoor dat tranen in mijn ogen opwellen. Dat ik onlangs zelf moeder ben geworden zal hier vast mee te maken hebben. Het zijn de beelden van angst en verdriet. De beelden van een humanitaire ramp.

Humanitaire hulp
Ik woon en werk nu vier jaar in een land dat zich aan het herstellen is van een burgeroorlog en daarbovenop de grootste ebola-uitbraak in de geschiedenis. Ontelbare hulpverleners, met name uit Europa en Amerika, kwamen hier de afgelopen jaren om te helpen. Tijdens de laatste crisis vooral om klinieken te bouwen, medicijnen te brengen, en voorlichting te geven. Gelukkig niet zonder resultaat. De noodhulpverleners gaan nu langzaam weer weg, ontwikkelingswerkers komen er voor in de plaats. Want de situatie hier moet beter, gezonder, humaner. Wij Europeanen weten hoe het zit met de mensenrechten, althans, dat pretenderen we…

Universele rechten van de mens
Al kijkend naar de zee vraag ik me af hoe het zit met onze waarden, die universele rechten. Duizenden vluchtelingen komen naar Europa. Iedere dag een paar volgeladen rubberbootjes, mannen, vrouwen, kinderen. Wie zullen het overleven? Voor wie wordt dit de laatste reis? Op dat moment gebeurt er iets op het strand. Iedereen staat op. Een man roept om hulp. Een vrouw is te ver in zee geraakt en kan niet meer terugkomen. De stroming is sterk, zeker in het regenseizoen is de oceaan niet te vertrouwen. Een paar jongens met surfborden komen aanrennen. Er wordt een touw ergens vandaag gehaald. Mensen beginnen het uit de knoop te halen. De overige strandgasten zijn inmiddels allemaal opgestaan. Ik sta er ook tussen, met mijn baby op mijn arm. Met zijn allen kijken we toe hoe de jongens bij de vrouw proberen te komen.

Toekijken, dat is wat we doen.

Actie
Ik wil iets doen, maar weet niet wat. En ik ben niet alleen, want hoe gruwelijk de foto’s op social media, ze hebben er voor gezorgd dat veel van mijn vrienden zich net als ik afvragen wat we kunnen doen om de situatie menselijker te maken. We maken geld over naar Artsen zonder Grenzen. Maar hoe zit het met de verantwoordelijkheid van Nederland, onze overheid? Ik vraag me af of onze politici ’s morgens nog in de spiegel durven kijken. Tijd voor een brief aan onze minister president.

Brief aan Mark Rutte

Geachte heer Rutte,

Wordt het niet eens tijd om in actie te komen. Om de door Nederland zo gerespecteerde mensenrechten in praktijk te brengen. Mannen, vrouwen en kinderen verdrinken in onze zee, en niemand durft zijn handen uit te steken.

Ondertussen blijft u akelig stil. Er wordt druk gedebatteerd over het aantal vluchtelingen dat Nederland wil accepteren, hoe we de mensen die de reis overleven kunnen ‘verdelen over de landen’. Ondertussen voltrekt een drama zich aan de poort van fort Europa. Is het de angst om (een deel) van uw achterban kwijt te raken? In ruil voor mensenlevens? We laten het zomaar gebeuren.

Iedere dag geven mensen, op zoek naar veiligheid, hun laatste geld aan corrupte smokkelaars. Een levensgevaarlijke bootreis die meer kost dan een retourtje met het vliegtuig. Natuurlijk moeten de smokkelaars aangepakt worden. En mag u onderhandelen over het aantal dat Nederland wil opnemen. Laten het er duizend meer of duizend minder zijn. Ondertussen blijft de zee levens eisen. De kosten voor de oversteek worden hoger, de risico’s groter. Wat is er gebeurd met onze waarden, de universele rechten van de mens? Die heeft de VVD toch ook hoog in het vaandel? Het is dat Nederland in het noorden van Europa ligt, want wat als de lijken aan zouden spoelen op Katwijk of Scheveningen?

Is het de achterban waar u zo bang voor bent? De achterban die het hardst roept op social media. Die woorden als ’tolerant’ en ‘liberaal’, waar Nederland ooit voor stond, kapot hebben gemaakt. De achterban naar wiens pijpen alle politici zijn gaan dansen. Is dat de reden voor de struisvogelpolitiek? Bedenk wel dat dit maar een deel van de achterban is. We zijn misschien wat stiller, maar met mij zijn er velen die met de handen in het haar toekijken. Zich afvragend of dit niet anders kan. We missen de menselijke waardigheid bij de Nederlandse overheid, bij Europa.

Mocht u zich afvragen hoe dan? Sommigen van ons opperen per vliegtuig. Maar ook de Karel Doorman zou voldoen. Tenslotte heeft dit schip zich eerder bewezen tijdens een humanitaire missie. Of beter nog, we bieden vluchtelingen de mogelijkheid om asiel aan te vragen vanuit een ander land, nog vóór ze zich aan de grote oversteek wagen.

In afwachting van uw reactie verblijf ik.

Carolien Grootendorst