Waarom de zelfrijdende auto er voorlopig (nog) niet is

07.12.2015 | 19:00 UUR |

Vivianne Bendermacher is oud-hoofdredacteur van VIVA en KIJK. Op LINDAnieuws schrijft ze over tech. Dit keer over zelfrijdende auto’s. Conclusie? Voorlopig geeft ze liever zélf nog even gas.

Ik weet nog goed toen ik voor het eerst kennismaakte met mijn grote liefde Richard Prius. Even maakte ik me zorgen over parkeren met zo’n bakbeest. Ik mompelde iets over het risico verticaal in de gracht te belanden. Oh maar mevrouwtje, parkeren doet-ie zelf, zei de automeneer. En inderdaad, een paar tellen later keek ik met mijn handen in de lucht toe hoe het stuur op en neer draaide en Richard als een pro inparkeerde. Ik viel als een blok voor hem.

Een wijntje ‘achter het stuur’
Het was ook mijn eerste ervaring met de toepassingen van zelfrijdende auto’s. Nu parkeert-ie alleen nog hulpbehoevende vrouwen (en mannen) in. Maar straks drink je misschien wel een wijntje ‘achter het stuur’, terwijl je auto je na een feestje veilig naar huis brengt. Lijkt me heerlijk! Maar voorlopig zit dat er nog niet in. Niet omdat het niet kan, maar omdat er eerst nog wat discussies gevoerd moeten worden.

Is een kind meer waard dan een bejaarde?
Een zelfrijdende auto is in feite een computer op wielen. En een computer zit propvol ‘als dit dan dat’-regels, ingevoerd door een programmeur. Als het donker wordt, zet de auto de lichten aan. Als het regent, start-ie de ruitenwissers. Als het glad is, past-ie zijn snelheid aan. En als er plotseling een moeder met kind oversteekt, er geen tijd meer is om te remmen, de enige uitwijkmogelijkheid betekent dat er drie bejaarden worden doodgereden, kiest de auto uiteraard voor… Ja, wie mag een auto eigenlijk doodrijden? Is het leven van een kind meer waard dan dat van drie bejaarden? Of gaat het om de minste slachtoffers? Want als dat zo is, zou de auto eigenlijk nog een derde optie moeten hebben: zichzelf tegen een boom parkeren. Want jij zat slechts in je eentje in de auto. Maar eh… wil je wel een zelfrijdende auto die jou misschien ooit van het leven berooft?

Wie is aansprakelijk bij ongelukken?
Nu is de kans op ongelukken bij zelfrijdende auto’s veel kleiner: geen in slaap sukkelende of beschonken bestuurders meer. Maar áls er toch iets gebeurt: wie is er dan aansprakelijk? De auto-eigenaar? Of toch de autofabrikant die heeft bepaald hoe een auto moet reageren? Maar wie wil zo’n auto maken, als er een risico op miljoenenclaims bijkomt. Lastig…

Dodelijk saai rijden
Kortom: het duurt nog wel even voordat jij lekker met een wijntje ‘achter het stuur’ zit. Ethische discussies moeten worden gevoerd en de wetgeving aangepast. Maar terwijl dat gebeurt, is de techniek er al bijna klaar voor. Kan en dóet een auto al álles zelf, maar ben jij nog gedwongen je handen aan het stuur te houden en de eindbeslissing te maken bij mogelijke ongelukken, omdat dat nou eenmaal moet. Levensgevaarlijk; want als mensen zich gaan mengen in keurig geprogrammeerde beslissingen, nemen de risico’s alleen maar toe. Hoe meer ongelukken, hoe langer nieuwe wetgeving op zich laat wachten en hoe langer wij wel in zelfrijdende auto’s rondkachelen maar er niet van kunnen genieten. Want wat is een zelfrijdende auto zonder wijn? Dan geef ik liever zelf gas.

Vivianne Bendermacher (33) is oud-hoofdredacteur van onder meer VIVA en KIJK en zet zich nu als Techionista in voor de empowerment van vrouwen via technologie. Ze organiseert gratis coding classes voor vrouwen, treedt op als spreker, schrijft voor onder meer LINDAnieuws en Technisch Weekblad en is on air te horen op Radio4.