Lees ook: ADHD-medicatie: een zegen of pressiemiddel?

Maandenlange kuur
Ongeveer vijftig kinderen (tussen de 10 en 12 jaar oud) en vijftig volwassenen (23 tot 40 jaar oud) met ADHD en zonder geschiedenis van medicijngebruik kregen vier maanden lang Ritalin of een placebo voorgeschreven. Bij aanvang van de kuur en een week na afloop kregen de proefpersonen een MRI-hersenscan om de effecten van het medicijn te bekijken. Het lichaam breekt Ritalin binnen een dag af: verschillen na die periode kunnen duiden op een langdurig effect.

Langdurig verschil
Bij de volwassenen was er na het stoppen met slikken geen verandering meer in de hersenen te bespeuren. Voor de jonge proefpersonen lag het anders: bij hen was de doorbloeding van de hersenen en de activiteit van het dopaminesysteem (de effecten van Ritalin) nog altijd verhoogd. Dit kan erop duiden dat het ADHD-medicijn ook op de lange termijn uitwerkingen heeft op het kinderbrein. Neuroloog Liesbeth Reneman, die het onderzoek leidde: “Onze hersenen zijn pas uitgegroeid rond je 23e levensjaar. Zolang een systeem, zoals het dopaminesysteem, nog in ontwikkeling is, is het extra gevoelig voor invloeden van buitenaf.”

Stoppen met Ritalin?
Reneman is voorzichtig met het trekken van conclusies: “Je zou kunnen denken dat deze verandering positief is, want het medicijn werkt langer tegen het dopaminetekort. Het effect op het gedrag is echter niet blijvend. We kunnen de uitwerkingen hiervan pas echt zien als de hersenen zijn uitgegroeid.” Daarom wordt de studie, met dezelfde proefpersonen, op langere termijn voortgezet.

Voorzichtigheid geboden
Tot die tijd adviseert het AMC om goed na te denken over het gebruik van Ritalin bij kinderen. “Vooral bij de groep die ten onrechte dit medicijn krijgt voorgeschreven, kan zo’n langdurig effect nadelig zijn.” Stoppen met voorschrijven hoeft op basis van de onderzoeksresultaten niet, volgens Reneman.

Methylfenidaat
Ritalin werkt tegen ADHD doordat dopamineconcentraties verhoogd worden. Zo krijgen patiënten een beter concentratievermogen. Het medicijn geneest de symptomen van ADHD – zoals hyperactiviteit en impulsiviteit – niet, maar verlicht die slechts tijdelijk.

Lees ook: Kinderpsychiaters: ‘Wees voorzichtig met ritalin’