Slaap jij slecht? Dat zou weleens je eigen schuld kunnen zijn. Volgens neurowetenschapper Els van der Helm gaan we namelijk totaal verkeerd met slaap om.
Van der Helm (33) legt aan LINDA.nl uit wat we fout doen, en wat precies de grootste stoorzenders zijn.
Je doet het één derde deel van de dag. Wat zeggen we? Eén derde deel van je leven. Slapen is een prioriteit, al zien veel mensen dat niet zo. Van der Helm: “De meeste mensen zijn helemaal niet zo met een goede nachtrust bezig, en slapen dan ook ‘verkeerd’. Het belang van slapen wordt vaak onderschat, maar in de wetenschap weten we wel beter. Dat willen we graag omzetten naar een praktisch advies, in de vorm van een app.”
De app Shleep moet gebruikers niet alleen bewuster maken van het belang van slaap, maar ook daadwerkelijk coachen en helpen iets te veranderen aan hun slaapgedrag. “Het is een app voor iedereen”, legt Van der Helm uit. “Dus voor mensen die slaapproblemen hebben, maar ook voor mensen die eigenlijk nergens last van hebben, maar nieuwsgierig zijn naar hun slaapgedrag, en hoe ze dat kunnen verbeteren.”
Dat advies is natuurlijk voor iedereen anders, maar volgens Van der Helm is het over het algemeen heel duidelijk wat wel en niet goed is. Snoozen hoort bijvoorbeeld tot die laatste categorie. Van der Helm: “Je hersenen willen eigenlijk het liefst dat je aan een gesloten stuk doorslaapt, en dat zij ook bepalen wanneer je wakker wordt.” Dat betekent dus dat je eigenlijk geen wekker zou moeten zetten. “Dat is natuurlijk niet altijd mogelijk”, begrijpt Van der Helm, “maar als je snoozet, dan doe je eigenlijk het tegenovergestelde van wat je hersenen willen.”
Dat staat ook weer in verbinding met je biologische klok. “De biologische klok is er in principe om je te helpen opstaan, maar door te snoozen kan de biologische klok je niet meer op de juiste manier ondersteunen. De natuurlijke processen die je lichaam creëert, neem je op deze manier weg.”
Maar snoozen is volgens Van der Helm niet het enige veelvoorkomende probleem. “Slapen naast je smartphone wordt ook heel veel gedaan, en dat is minstens net zo slecht voor je slaapgedrag. We hebben zonder erover na te denken de telefoon meegenomen de slaapkamer in. We zijn gewend om continu nieuwe input te krijgen, maar dat draagt absoluut niet bij aan je nachtrust. Integendeel: je kan op deze manier je hersenen niet compleet ‘uitzetten’.”
Van der Helm beseft dat het aanpakken van dit probleem een uitdaging is. “Het is heel erg lastig, bijna onmogelijk, om mensen dat af te leren, maar het is enorm belangrijk om ons slaapgedrag te beschermen door onze smartphones niet meer mee te nemen naar de slaapkamer. Je zal daardoor niet alleen sneller in slaap vallen, maar ook de kwaliteit van je slaap zal omhoog gaan.”
Ban snoozen uit je leven en smartphones uit je slaapkamer, en je zult waarschijnlijk stukken beter slapen. Maar hoe zit het dan precies met de duur van een goede nachtrust? “Gemiddeld heeft een mens acht uur slaap per nacht nodig. Dat is voornamelijk genetisch bepaald, dus wie denkt zichzelf te kunnen ’trainen’ om minder te hoeven slapen, houdt zichzelf voor de gek.”
“Mensen denken vaak: ik wen er wel aan, maar zo werkt het niet. Slechts één procent van de bevolking is uitgerust na zes uur slaap, en dat zit dan ook echt in de familie.” Dus voor die andere 99 procent geldt: vanavond gewoon op tijd je bed in.
Els van der Helm:
